Τελικά, οι εφημερίδες θα σταματήσουν να υπάρχουν ή όχι; Εδώ και 10 και πλέον χρόνια, όταν ξεκίνησε με εντατικούς ρυθμούς η διείσδυση του digital στη ζωή μας μέσω του διαδικτύου, το τέλος των εφημερίδων είχε ήδη προαναγγελθεί και οι περισσότεροι έλεγαν ότι ήταν θέμα χρόνου αυτό να επέλθει.

Σήμερα όμως, εν έτει 2018 και με τα digital media να κυριαρχούν, οι εφημερίδες είναι ακόμα εδώ, αρνούμενες να παραδώσουν τα όπλα. Φυσικά, οι κυκλοφορίες τους δεν έχουν καμία σχέση με εκείνες των καλών εποχών, αφού μόνο οι εφημερίδες της Κυριακής διατηρούν μια κάποια δυναμική, αλλά και αυτή εξασθενισμένη. Παρόλα αυτά, οι εφημερίδες είναι εδώ, νέοι τίτλοι έχουν εμφανιστεί, οι υπάρχουσες έχουν ανανεωθεί και εμπλουτιστεί, ενώ σημαντικά κονδύλια στρέφονται ακόμα στον Τύπο της Κυριακής. Και σύμφωνα με τα στοιχεία, το print εξακολουθεί να αντιπροσωπεύει την πλειοψηφία των εσόδων από το αναγνωστικό κοινό, με 3% αύξηση τα τελευταία 5 χρόνια.

Τι συμβαίνει λοιπόν; Γιατί οι εφημερίδες είναι ακόμα εδώ; Ένας λόγος είναι ότι το αναγνωστικό κοινό των εφημερίδων έχει συρρικνωθεί μεν, ωστόσο παραμένει πιστό σε αυτές. Και η πιστότητα σήμερα είναι πολύ σημαντική. Αντίθετα, δεν παρατηρείται η ίδια σχέση πιστότητας με τα digital media. Από την άλλη, παρά τα όσα κατά καιρούς ακούγονται, οι εφημερίδες φαίνεται να αποτελούν την σημαντικότερη πλατφόρμα έγκυρης ενημέρωσης, ιδιαίτερα τους τελευταίους μήνες με την έξαρση των fake news μέσα από αγνώστου προελεύσεως ιστοσελίδες και την αναπαραγωγή τους από τα social media. Το κλειδί της επιβίωσης ωστόσο είναι η αλλαγή που συνέβει στο επιχειρηματικό μοντέλο των εφημερίδων, με τα έσοδα από τους αναγνώστες να αποτελούν πλέον τη μεγαλύτερη πηγή εσόδων για τους εκδότες.

Η αλλαγή αυτή εδραιώθηκε το 2016, σύμφωνα με την έρευνα World Press Trends 2017 της Παγκόσμιας Ένωσης Εφημερίδων και Εκδοτών Ειδήσεων (WAN-IFRA). H έρευνα φανερώνει ότι οι εκδότες εφημερίδων συνεχίζουν να εστιάζουν στο χτίσιμο πιστού αναγνωστικού κοινού, με βασικό όχημα την υψηλής ποιότητας δημοσιογραφία. Υπάρχουν φυσικά και πολλοί άλλοι λόγοι, που συνδυαστικά οδηγούν στην επιβίωση των εφημερίδων. Στο σχετικό αφιέρωμα που ετοιμάσαμε στο σημερινό τεύχος, καταγράφονται οι σημαντικότεροι από αυτούς, ενώ παρουσιάζονται και σημαντικές διεθνείς τάσεις που αναμένεται να επηρεάσουν την εξέλιξη των εφημερίδων τους προσεχείς μήνες.