Ο Πλάτων Μαρλαφέκας, Διευθυντής Marketing & Εξαγωγών της Λουξ Μαρλαφέκας μίλησε στο MarketingWeek για την πορεία της εταιρείας τα τελευταία χρόνια, τις προκλήσεις και τις ευκαιρίες που αντιμετώπισε, το ρόλο της ελληνικότητας, τα βασικά δομικά χαρακτηριστικά της στρατηγικής της, τον ανταγωνισμό, τις κινήσεις που σχεδιάζει για το επόμενο διάστημα, την οικονομική κρίση. Με γλώσσα ρεαλιστική και εύστοχη, απαντά χωρίς ωραιοποιήσεις σε κάθε ερώτημα που του τέθηκε, αποδεικνύοντας ότι τελικά, πίσω από τις επιτυχημένες εταιρείες βρίσκονται νομοτελειακά άνθρωποι με ποιότητα, ήθος, γνώσεις, ικανότητες, αλλά και όραμα γι’ αυτό που κάνουν.

Μarketing Week: Παρά την επιθετική πολιτική που ακολουθούν οι πολυεθνικές εταιρείες αναψυκτικών, είναι ξεκάθαρο ότι χάνουν έδαφος, ενώ οι «μικρές» ελληνικές εταιρείες του κλάδου κερδίζουν τζίρους και μερίδια. Πιστεύετε ότι βασικότερος λόγος για την εξέλιξη αυτή είναι η στροφή των ελλήνων καταναλωτών στα ελληνικά προϊόντα ή υπάρχουν και άλλοι λόγοι;
Πλάτωνας Μαρλαφέκας: Καταρχήν η πορεία αυτή των ελληνικών εταιρειών δεν είναι πορεία που εμφανίστηκε στα χρόνια της κρίσης. Αν δείτε δε την εξέλιξη της Λουξ από το 1990 και μετά, είναι σταθερά ανοδική. Από την άλλη πλευρά, οι πολυεθνικές εταιρείες ανέκαθεν ακολουθούσαν επιθετική εμπορική πολιτική, τόσο σε επίπεδο προσφορών και ραφιού, όσο και σε επίπεδο επικοινωνίας. Νομίζω είναι εύκολο να καταλάβει κανείς ότι μια ελληνική εταιρεία δεν είναι εύκολο – τουλάχιστον σε επίπεδο επικοινωνίας -, να «φωνάξει» περισσότερο από τις ανταγωνίστριές της πολυεθνικές εταιρείες. Όχι μόνο σήμερα, αλλά ανέκαθεν. Η πορεία αυτή που επισημαίνετε με το ερώτημά σας, έχει ξεκινήσει τουλάχιστον τα τελευταία 10 χρόνια.

Αυτό συνέβη – και εξακολουθεί – διότι ο Έλληνας καταναλωτής έβρισκε κάθε μέρα και πιο εύκολα ελληνικά ποιοτικά προϊόντα, όσο αυτά διεύρυναν το δίκτυο διανομής και πώλησής τους. Και την ίδια στιγμή βέβαια, τα προϊόντα αυτά αναβάθμιζαν ολοένα και περισσότερο την ποιότητά τους σε σχέση με τον ανταγωνισμό, με αποτέλεσμα σήμερα να είναι πλέον μπροστά από αυτόν. Κι αυτό φαίνεται εύκολα με μια απλή γευστική δοκιμή. Τα τελευταία 3-4 χρόνια ωστόσο, υπεισέρχεται και ο παράγοντας «ελληνικότητα», ο οποίος διαδραματίζει ολοένα και σημαντικότερο ρόλο από τη στιγμή που ο έλληνας καταναλωτής στρέφεται με μεγαλύτερη έμφαση στα ελληνικά προϊόντα, θέλοντας να στηρίξει την ελληνική παραγωγή και οικονομία. Η Λουξ ανέκαθεν απέπνεε «αέρα ελληνικότητας», τόσο στην στρατηγική, όσο και στην επικοινωνία της.

Στοιχεία καταναλωτικών ερευνών πριν την κρίση, έδειχναν ότι ο έλληνας καταναλωτής έλεγε ότι προτιμά και στηρίζει τα ελληνικά προϊόντα, ωστόσο όταν πήγαινε στο ράφι, αυτό το ξεχνούσε και αγόραζε άλλα προϊόντα. Πριν πάει στο super market π.χ., έλεγε ότι θα αγοράσει ελληνικά προϊόντα σε ποσοστό 80%, ενώ όταν έβγαινε από αυτό, το ποσοστό των ελληνικών αγορών του ήταν μόλις 30%. Πάντα λοιπόν ο Έλληνας καταναλωτής ήξερε τι πρέπει να κάνει, απλά «την ώρα της κρίσης», την ώρα των αγορών δηλαδή, δεν το έκανε. Αυτό σήμερα αλλάζει.

Σύμφωνα με τις μετρήσεις διμήνου Οκτωβρίου-Νοεμβρίου 2013, η Λουξ έχει πανελλαδικό μερίδιο 20,8% στην αγορά αναψυκτικών με γεύση, εκτός των προϊόντων τύπου cola. Το ποσοστό αυτό την φέρνει στην δεύτερη θέση του segment. Πέρα από το ζήτημα της ποιότητας, ποιοι άλλοι παράγοντες οδήγησαν σε αυτό το αποτέλεσμα;
Για τις μικρές ελληνικές εταιρείες, η ποιότητα των προϊόντων που παράγουν είναι το πρώτο και κύριο στοιχείο στο οποίο πρέπει να επενδύσουν, ώστε να κερδίσουν περισσότερα μερίδια έναντι του πολυεθνικού ανταγωνισμού τους. Στη δική μας κατηγορία, επιπλέον ρόλο έχουν η αίσθηση της φυσικότητας και της φρουτώδους γεύσης που προσφέρει η κατανάλωση των αναψυκτικών μας. Ακόμα και έτσι όμως, τα στοιχεία αυτά δεν είναι τα μόνα που πρέπει να συμπεριλαμβάνονται στο marketing mix.

Για τη Λουξ σημασία έχουν ακόμα το δίκτυο διανομής, η υποστήριξή του, η επικοινωνία, αλλά και η ορθολογική τιμολογιακή πολιτική. Μέρα με την ημέρα προσπαθούμε όλα αυτά τα στοιχεία να τα βελτιώνουμε. Όταν όλα αυτά μαζί λειτουργούν σωστά, κάνουν την συνολική διαφορά. Εάν κάτι από αυτά, έστω και ένα, «χωλαίνει», τότε υπάρχει πρόβλημα. Σε γενικές γραμμές, θα έλεγα πως προσπαθούμε σε κάθε κομμάτι του marketing mix που συνθέτουμε να υπάρχει διαφοροποίηση έναντι του ανταγωνισμού.

Μιλήσατε για ορθολογική τιμολογιακή πολιτική. Τους τελευταίους μήνες ωστόσο, οι πολυεθνικές κυρίως εταιρείες λανσάρουν σημαντικές προσφορές και εκπτώσεις, τις οποίες φαίνεται ότι οι καταναλωτές προτιμούν. Ωστόσο, κάπου υπάρχει η αίσθηση ότι αυτού του είδους οι προωθητικές ενέργειες – που προσφέρουν άμεσα κέρδη μεν, περιστασιακά δε-, ξεπέρασαν κάποια όρια και ενισχύθηκαν τόσο πολύ που απειλούν πλέον το brand value. Η Λουξ πώς αντιπαρήλθε αυτόν τον «πειρασμό»;
Καταρχήν να σας πω ότι πράγματι, σε πολλούς κωδικούς ανταγωνιστών μας που οι προωθητικές ενέργειες ήταν έντονες, το πρόβλημα που έχει δημιουργηθεί είναι πλέον πολύ σοβαρό. Η Λουξ ωστόσο ακολουθεί μια συνετή πολιτική, θέλοντας κάθε χρόνο να επιτυγχάνει τους στόχους που έχει θέσει εξ’ αρχής, χωρίς να ρισκάρει να τους αυξήσει περιστασιακά και στη συνέχεια να δυσκολευθεί να τους υποστηρίξει. Διότι σχετικά εύκολα μπορείς να μπεις στον πειρασμό να επενδύσεις περισσότερα χρήματα από όσα είχες προϋπολογίσει και να κερδίσεις μερίδια μεγαλύτερα από τους στόχους σου. Ωστόσο μετά θα πρέπει να τα υποστηρίξεις, με ότι σημαίνει αυτό. Πιστέψτε με, δεν είναι εύκολο.

Όσες εταιρείες μπήκαν σε αυτό τον πειρασμό τα προηγούμενα χρόνια, μπορεί να κέρδισαν περιστασιακά μερίδια έχοντας επενδύσει πάρα πολλά χρήματα, ωστόσο σήμερα έχουν μεγάλο πρόβλημα, αφού δεν μπορούν να συνεχίσουν τις μεγάλες επενδύσεις που απαιτούνται για να τα διατηρήσουν. Για τη Λουξ δεν τέθηκε ποτέ αυτό το δίλημμα. Τα τελευταία 10 χρόνια είχαμε ετήσιο μέσο όρο ανάπτυξης της τάξης του 25%. Αυτός ήταν ο στόχος μας από χρόνο σε χρόνο και δεν θέλαμε ποτέ να τον ξεπερνάμε, για τους λόγους που ήδη σας ανέλυσα. Τα χρόνια της κρίσης δε, ο στόχος μας είναι μια ετήσια ανάπτυξη της τάξης του 10-15% κι αυτό γιατί θέλουμε να έχουμε μια πιστότητα και μια ακολουθία σε ότι λέμε και κάνουμε. Νιώθουμε ότι εάν το 2014 θέλαμε ανάπτυξη της τάξης του 40%, θα μπορούσαμε να το επιτύχουμε. Δεν θα επρόκειτο όμως για υγιή ανάπτυξη.

Κι εμείς ως Λουξ έχουμε δομηθεί και γαλουχηθεί στις αρχές και τις αξίες που πρεσβεύει η υγιής ανάπτυξη. Αρκεί να σας πω ότι από το 2008 δεν έχουμε πλέον τραπεζικό δανεισμό. Αυτό σημαίνει ότι στηριζόμαστε στις δικές μας δυνάμεις και ξέρουμε μέχρι που μπορούμε να φτάσουμε. Μην ξεχνάτε ότι εμείς ως κατηγορία προϊόντων δεν έχουμε μόνο το κόστος παραγωγής των προϊόντων μας ή το κόστος της επικοινωνίας τους, αλλά και το κόστος των πάγιων στοιχείων, όπως π.χ. τη συντήρηση των ψυγείων στα σημεία πώλησης, την εκπαίδευση των ανθρώπων που θα τα ελέγχουν κ.α.

Πρέπει όλα αυτά να λαμβάνονται υπόψη σε κάθε αναπτυξιακό πλάνο. Η μεγάλη ανάπτυξη δεν είναι εύκολο ζήτημα, θέλει υποδομές και στήριξη. Στη Λουξ, η αναπτυξιακή μας πορεία εδώ και χρόνια είναι σταθερή, σκαλοπάτι-σκαλοπάτι και ποτέ απότομη. Θέλουμε κάθε μονάδα μεριδίου αγοράς που κερδίζουμε να παραμένει διαχρονικά δική μας.

Η Λουξ ωστόσο, εμφανίζει διαχρονικά και έντονη κοινωνική δραστηριότητα, με στοχευμένες ενέργειες Ε.Κ.Ε. Και όχι μόνο στα χρόνια της κρίσης, αλλά και παλαιότερα. Σας έχει βοηθήσει αυτή η επένδυση;
Το βασικότερο είναι η επένδυση στην Ε.Κ.Ε να βοηθάει την κοινωνία και τους συμπολίτες μας. Κι αυτό νομίζω το έχουμε επιτύχει. Θεωρούμε ότι κάθε εταιρεία πρέπει πάντα να αποδίδει στην κοινωνία μέρος των εσόδων της, επιστέφοντάς της την εμπιστοσύνη που αυτή δείχνει στα προϊόντα της. Αυτό κάναμε πάντα, αυτό κάνουμε και σήμερα που οι ανάγκες είναι πολύ μεγαλύτερες. Τα προηγούμενα χρόνια δίναμε μεγάλη έμφαση στον αθλητισμό, στηρίζοντας αθλητικούς συλλόγους της ευρύτερης περιφέρειας της Πάτρας, ενώ σήμερα είμαστε σε φάση αλλαγής στρατηγικής και στρεφόμαστε στα σοβαρά προβλήματα της ελληνικής κοινωνίας. Η τελευταία μας ενέργεια με την Αρχιεπισκοπή Αθηνών και την στήριξη του φιλανθρωπικού έργου της «Αποστολής» είναι ένα χαρακτηριστικό δείγμα.

Είναι πλέον κοινότυπο να λέμε ότι η κρίση άλλαξε τον καταναλωτή και τη συμπεριφορά του, ωστόσο είναι μια πραγματικότητα. Ποια είναι τα βασικά στοιχεία της αλλαγής αυτής, ποια τα νέα ζητούμενα και πώς ανταποκρίθηκε σε αυτά η Λουξ;
Θα πρέπει να ξεχωρίσουμε τους καταναλωτές ανάλογα με τις ανάγκες και τις ιδιαιτερότητές τους. Υπάρχουν καταναλωτές που απλά ζητούν και επιλέγουν το φθηνότερο προϊόν λόγω ανάγκης, υπάρχουν άλλοι που δεν έχουν αλλάξει την καταναλωτική συμπεριφορά που είχαν όλα τα προηγούμενα χρόνια, αλλά υπάρχουν και καταναλωτές που αναζητούν την καλύτερη ποιότητα στην καλύτερη τιμή. Η Λουξ θα έλεγα ότι απευθύνεται κυρίως στην τελευταία ομάδα καταναλωτών, που αναζητά συνειδητά το λεγόμενο «value for money». Άλλωστε με τις ενέργειες marketing που υλοποιούμε στοχεύουμε στην ενίσχυση του brand value, ώστε εκείνοι που επιλέγουν τα προϊόντα μας, να είναι υπερήφανοι γι’ αυτά.

Η Λουξ είναι μια εταιρεία που ιστορικά δεν ακολουθούσε έντονη επικοινωνιακή πολιτική, προτιμώντας στοχευμένες κινήσεις. Η στρατηγική αυτή πιστεύετε ότι βοήθησε στο όλο αποτέλεσμα; Τα χρόνια της κρίσης άλλαξαν κάτι από αυτή σας την στρατηγική επιλογή;
Εκ του αποτελέσματος φαίνεται ότι η στρατηγική αυτή επιλογή δικαιώθηκε και συνεχίζει να δικαιώνεται. Δείτε όμως το εξής: Η ένταση της επικοινωνιακής πολιτικής σχετίζεται άμεσα με τους ποσοτικούς στόχους που έχουν τεθεί, αλλά και την ικανότητα της εταιρείας να την υποστηρίξει ορθολογικά. Όπως σας είπα και πριν, ως καταναλωτικό προϊόν έχουμε και πάγια έξοδα να υποστηρίξουμε κι αυτό πάντα το λαμβάνουμε υπόψη. Εάν επενδύαμε πολύ μεγάλα ποσά σε διαφήμιση, σίγουρα θα αυξάναμε την κατανάλωση των προϊόντων μας και θα διευρύναμε τα μερίδιά μας, ωστόσο το κόστος διατήρησής τους και στήριξης των πάγιων στοιχείων που αυτά απαιτούν, θα μας δημιουργούσε πρόβλημα. Δεν θέλουμε να ρισκάρουμε την αξιοπιστία και την εικόνα μας.

Κάποτε βέβαια, το 2004, όταν ο τζίρος της εταιρείας ήταν μεταξύ 5 και 8 εκατ. ευρώ ετησίως, κάναμε μια υπέρβαση και στηρίζαμε χορηγικά την εθνική ομάδα ποδοσφαίρου, με 350.000 ευρώ. Ήταν μια ενέργεια που ακόμα και εκείνη την εποχή δεν την έκαναν πολλές εταιρείες, ήταν πολλά τα χρήματα. Η επένδυση αυτή δεν μας απέφερε άμεσα κέρδη, ενίσχυσε ωστόσο την εικόνα της εταιρείας μας. Μπορούμε λοιπόν όταν θέλουμε να βγούμε δυνατά επικοινωνιακά, με πολλούς τρόπους. Ωστόσο, σήμερα η εποχή επιβάλλει συνετή στρατηγική. Κι αυτό κάνουμε.

Συνολικότερα, ποια είναι η εικόνα της αγοράς αναψυκτικών σήμερα;
Η αγορά αναψυκτικών συνεχίζει την κάθοδο και τη συρρίκνωση. Στην κατηγορία των αναψυκτικών το μεγαλύτερο segment αφορά στην κατανάλωση στο σπίτι, το οποίο καλύπτει το 70%, ενώ το υπόλοιπο 30% αφορά στην κατανάλωση Ho.Re.Ca. Μάλιστα για τα αναψυκτικά της Λουξ, η κατανάλωση στο σπίτι φθάνει το 80-85%. Όπως καταλαβαίνετε, εστιάζουμε την προσοχή μας κυρίως στο δίκτυο των super markets, στη λεγόμενη «ζεστή αγορά». Στην κατηγορία αυτή, σύμφωνα με εκτιμήσεις στελεχών του λιανεμπορίου, η πτώση τον Ιανουάριο ήταν της τάξης του 5%. Ωστόσο το ευχάριστο είναι ότι η πτώση φαίνεται να «φρενάρει» π.χ. από το -12,5% του 2012 και το -7% του 2013. Αθροιστικά βέβαια, τα τελευταία 3 χρόνια η συνολική πτώση στη «ζεστή αγορά» είναι της τάξης του 30%, ποσοστό πάρα πολύ μεγάλο. Στην κρύα αγορά δε, η πτώση εκτιμάται ότι μπορεί το ίδιο διάστημα να έχει ξεπεράσει το 60%.

Από ποιους παράγοντες εκτιμάτε ότι θα εξαρτηθεί η πορεία της εταιρείας το 2014;
Έχω την αίσθηση ότι από το δεύτερο εξάμηνο της χρονιάς θα υπάρξει σταθεροποίηση της οικονομίας της χώρας και του επιχειρηματικού περιβάλλοντος και θα δούμε θετικά σημάδια. Σημάδια αν όχι ανάπτυξης, τουλάχιστον ενδείξεις ότι «κάπου πάμε». Βέβαια θα υπάρξουν ακόμα ανακατατάξεις σε επίπεδο εταιρειών, συγχωνεύσεων, συνεργασιών. Άλλωστε αυτή είναι η κατεύθυνση που έχει δώσει και ο τραπεζικός κλάδος. Βέβαια το κακό είναι ότι οι εταιρείες που εμπλέκονται σε αυτά τα σενάρια έχουν βαρύ τραπεζικό δανεισμό και αυτό δυσκολεύει τις εξελίξεις.

Η πορεία κάθε εταιρείας που έχει δάνεια εξαρτάται πλέον από τη συμφωνία που θα κάνει με την τράπεζα στην οποία οφείλει τα χρήματα αυτά. Σε κάθε περίπτωση ωστόσο, εκτιμώ ότι ο ρόλος των τραπεζών θα είναι πρωταγωνιστικός στις εξελίξεις αυτές. Όσον αφορά τώρα στη Λουξ, σας υπενθυμίζω ότι προσπαθεί εδώ και 3 χρόνια να υλοποιήσει επένδυση ύψους 33 εκατ. ευρώ, η οποία έχει υπαχθεί στον επενδυτικό νόμο 3299/2004 και μέχρι στιγμής δεν έχει καταστεί δυνατή, λόγω του υψηλού κόστους χρήματος και της μη ανταπόκρισης του ελληνικού τραπεζικού συστήματος. Αν η κατάσταση εξομαλυνθεί, η ανάπτυξη της εταιρείας θα είναι ραγδαία, αλλά με σταθερές όπως προανέφερα βάσεις.

Πιστεύετε ότι η οικονομική κρίση και όσα την ακολουθούν, μπορεί να αποφέρει και κάποιο κέρδος; Κάποια διδάγματα στρατηγικής ή νοοτροπίας, ας πούμε;
Οι αλλαγές που είδαμε ήταν μεγάλες και αφορούν σε όλα τα επίπεδα. Υπάρχουν δε και σημαντικές διαρθρωτικές αλλαγές που έγιναν, οι οποίες ακριβώς επειδή έγιναν σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα, δεν είναι ακόμα ορατές. Εκτιμώ π.χ. ότι σε δύο χρόνια ο δημόσιος τομέας θα είναι πολύ διαφορετικός από ότι είναι σήμερα. Από εκεί και πέρα, σε επιχειρηματικό επίπεδο, θεωρώ ότι σαφώς η ανάγκη «υγειών» συναλλαγών είναι περισσότερο έντονη και απαραίτητη από ποτέ. Θετικά στοιχεία σαφώς και υπάρχουν.

Ωστόσο είμαστε σε μια περίοδο που «μαζί με τα ξερά, καίγονται και τα χλωρά». Ακόμα και υγιείς επιχειρήσεις που κάποτε θεωρούνταν υπόδειγμα, αντιμετωπίζουν πλέον σοβαρά προβλήματα. Αυτό όμως που φαντάζει ίσως ως το μεγαλύτερο κέρδος είναι η δημιουργία σταδιακά μιας νοοτροπίας που μιλά πλέον για το «πώς θα παράξουμε» κάτι. Πρέπει όμως αυτή η νοοτροπία να έχει και συνέχεια, να καλλιεργηθεί περαιτέρω και να μην ξεχαστεί ή αλλοιωθεί όταν η κρίση περάσει. Γιατί ως άνθρωποι, αλλά και ως Έλληνες, έχουμε την τάση να ξεχνάμε.

Εξαγωγική πολιτική και νέες αγορές
Η εξαγωγική πολιτική μπορεί να αποτελέσει ατού για την Λουξ; Ποιους στόχους έχετε θέσει σε αυτό το σκέλος, για την επόμενη 5ετία;
Η αλήθεια είναι ότι έχουμε ξεκινήσει να βλέπουμε την εξαγωγική μας στρατηγική «πιο ζεστά» και πιο οργανωμένα. Ο στόχος μας είναι τα επόμενα 3 με 5 χρόνια, οι εξαγωγές να αντιπροσωπεύουν το 10% του τζίρου μας. Αυτό βέβαια έχει να κάνει και με την πορεία της ελληνικής αγοράς και της ελληνικής οικονομίας. Εάν η κατάσταση εδώ σταθεροποιηθεί, θα είναι πιο εύκολο να επιτύχουμε αυτόν τον στόχο. Όσον αφορά στις αγορές που στοχεύουμε, τις διακρίνουμε σε δύο: Στις αγορές όπου το ελληνικό στοιχείο είναι έντονο και στις αγορές που έχουν «ανάποδη σεζόν» από εμάς.

Δηλαδή σε χώρες που όταν εμείς έχουμε χειμώνα, εκεί είναι καλοκαίρι. Μια τέτοια αγορά είναι π.χ. η Αυστραλία. Σε αυτή μας την προσπάθεια έχουμε ισχυρό ατού την κορυφαία ποιότητα που χαρακτηρίζει διεθνώς τα ελληνικά αναψυκτικά και ειδικότερα τα αναψυκτικά της Λουξ. Κι αυτό διότι αυτά έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε φυσικό χυμό, που φθάνει το 20%, όταν τα αναψυκτικά των ξένων εταιρειών έχουν ελάχιστο ή καθόλου και λέγονται «φρουτοποτά» ή οτιδήποτε άλλο. Μια ξένη πορτοκαλάδα π.χ. ονομάζεται στο εξωτερικό «ανθρακούχο αναψυκτικό με γεύση πορτοκάλι». Η υψηλή ποιότητα των προϊόντων μας, δημιουργεί ξεκάθαρα όλα τα εχέγγυα για μια επιτυχημένη διεθνή πορεία.

«Ολιγοθερμικά» αναψυκτικά, εμφιαλωμένο νερό και επόμενες κινήσεις
Οι πληροφορίες θέλουν τη Λουξ να προετοιμάζει το λανσάρισμα μιας νέας σειράς «ολιγοθερμικών προϊόντων»  ενώ στα πλάνα της είναι και η είσοδος στο εμφιαλωμένο νερό. Μπορούμε να έχουμε κάποιες επιπλέον πληροφορίες για τις κινήσεις αυτές;
Καταρχήν θα πρέπει σας πω ότι η Λουξ έχει αφήσει λίγο πίσω τα επενδυτικά της σχέδια, λόγω της δύσκολης οικονομικής συγκυρίας που διανύουμε τα τελευταία χρόνια. Αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει επενδυτικό περιβάλλον στην Ελλάδα. Δεν μπορούν να γίνουν μεγάλες επενδύσεις. Κι αυτό διότι δεν υπάρχει τραπεζικός δανεισμός. Και γνωρίζετε πολύ καλά ότι σε καμία χώρα του κόσμου δεν μπορούν να γίνουν επενδύσεις χωρίς τραπεζικό δανεισμό. Σαν εταιρεία είμαστε έτοιμοι, έχουμε επενδυτικό όραμα, θέλουμε να μπούμε σε νέες προϊοντικές κατηγορίες, όμως αναμένουμε τη διαμόρφωση του κατάλληλου επιχειρηματικού περιβάλλοντος.

Από την άλλη, βασικός οικονομικός κανόνας όταν εισέρχεσαι σε περίοδο κρίσης είναι η συρρίκνωση των προϊόντων, η κατάργηση αυτών που δεν προσφέρουν κέρδος και η στήριξη εκείνων που έχουν τις προϋποθέσεις να αποφέρουν κέρδη και διαθέτουν προοπτικές. Εμείς βέβαια δεν το κάναμε αυτό διότι έχουμε σταθερή ανάπτυξη, αλλά είμαστε σε αναμονή ώστε να εντάξουμε στο portfolio μας τους νέους κωδικούς και τα νέα προϊόντα που έχουμε σχεδιάσει και είναι έτοιμα. Περιμένουμε το κατάλληλο timing.

Άρα δεν είναι προκαθορισμένο το λανσάρισμα των «ολιγοθερμικών προϊόντων» προσεχώς…
Θα σας πω. Πρώτα από όλα, προσπαθούμε κάθε νέο προϊόν που λανσάρουμε να διαφοροποιείται ουσιαστικά από τον ανταγωνισμό. Δεν έχουμε μπει τόσα χρόνια στα «light» προϊόντα, διότι θεωρούμε ότι δεν ταιριάζει στη Λουξ να χρησιμοποιεί ασπαρτάμες. Αυτή τη στιγμή έχουν ωριμάσει προϊόντα που έχουν μόνο φυσικές πρώτες ύλες και χαμηλή περιεκτικότητα θερμίδων, τα λεγόμενα «ολιγοθερμικά», όπως επισημάνατε κι εσείς. Αυτά τα προϊόντα λοιπόν, θεωρούμε ότι μέσα στην άνοιξη θα μπορέσουμε να τα τοποθετήσουμε στην αγορά.