Κατά πόσο η αντίληψη του κοινού για τον λόγο ύπαρξης και την λειτουργία των Δημοσίων Σχέσεων είναι κοντά στην πραγματικότητα; Πόσο και γιατί η αντίληψή τους αυτή επηρεάζει τη θέση και το ρόλο των Δημοσίων Σχέσεων στην επιχείρηση αλλά και την κοινωνία;

ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΑΝΤΙΛΗΨΗ ΓΙΑ ΤΙΣ ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ;
Μέχρι και σήμερα όμως ο όρος των Δημοσίων Σχέσεων ήταν αρκετά παρεξηγημένος στην Ελλάδα. Πολλοί ταύτιζαν τις δημόσιες σχέσεις κυρίως με τις έντονες κοινωνικές σχέσεις. Όπως αναφέρει ο Παπατριανταφύλλου (2008), οι Έλληνες είχαν μια μονόπλευρη αντίληψη για τις Δημόσιες Σχέσεις, καθώς πολλοί ταύτιζαν το επάγγελμα των δημοσίων σχέσεων κυρίως με τις σχέσεις με τα ΜΜΕ αλλά και με τεχνικές ενέργειες, όπως τη διοργάνωση εκδηλώσεων, εορτών, ενεργειών προώθησης προϊόντων και την αποστολή ευχετήριων καρτών.

Στην εποχή του Διαδικτύου και των κοινωνικών μέσων, η Ελληνική κοινή γνώμη αναμένεται να έχει μια πιο ρεαλιστική άποψη για τις Δημόσιες Σχέσεις καθώς ο κλάδος των Δημοσίων Σχέσεων έχει αποδείξει σε ένα μεγάλο βαθμό την αξία του. Οι επαγγελματίες Δημοσίων Σχέσεων είναι αρτιότερα εκπαιδευμένοι με σπουδές σε Τριτοβάθμια Ιδρύματα που παρέχουν προγράμματα σπουδών με αντικείμενο τις Δημόσιες Σχέσεις, οι Ελληνικές επιχειρήσεις έχουν εντάξει τις Δημόσιες Σχέσεις στις οργανωτικές τους δομές και η ζήτηση για υπηρεσίες δημοσίων σχέσεων αυξάνεται συνεχώς.

Για να ελεγχθεί η ανωτέρω υπόθεση, το Τμήμα Ψηφιακών Μέσων και Επικοινωνίας του ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας με επιβλέπουσα την Αμαλία Τριανταφυλλίδου (Επίκουρη Καθηγήτρια του Τμήματος) και βασική ερευνήτρια την Εύη Μπούτση (φοιτήτρια), διεξήγαγε έρευνα προκειμένου να διαπιστωθεί η εικόνα των Δημοσίων Σχέσεων στην Ελληνική κοινωνία. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε το 2018 σε ένα δείγμα 1.569 Ελλήνων οι οποίοι κλήθηκαν να συμπληρώσουν ένα ερωτηματολόγιο με κλειστού τύπου ερωτήσεις.

ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ, ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ Ή MARKETING;
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, η κοινή γνώμη στην Ελλάδα συνεχίζει να μην έχει διαχωρίσει πλήρως τις Δημόσιες Σχέσεις από τις άλλες επικοινωνιακές δραστηριότητες των οργανισμών. Η επικρατούσα αντίληψη θέλει τις δημόσιες σχέσεις να ασχολούνται με τη διαχείριση των σχέσεων με τους πελάτες του οργανισμού. Επίσης, όπως προκύπτει από τις απαντήσεις, οι ερωτώμενοι θεωρούν ότι, οι Δημόσιες Σχέσεις αποτελούν στοιχείο του marketing ενός οργανισμού, ενώ εμφανής είναι και η ταύτιση των Δημοσίων Σχέσεων με τη διαφήμιση. Εξακολουθούν επίσης, οι δημόσιες σχέσεις να συσχετίζονται με τον μεγάλο κύκλο γνωριμιών αλλά και τη διοργάνωση εκδηλώσεων.

ΞΕΠΕΡΝΩΝΤΑΣ ΑΡΝΗΤΙΚΕΣ ΑΝΤΙΛΗΨΕΙΣ
Όμως, η εικόνα των Δημοσίων Σχέσεων είναι σαφώς καλύτερη σε σχέση με το παρελθόν καθώς οι περισσότεροι ερωτώμενοι συμφωνούν πως οι Δημόσιες Σχέσεις είναι σημαντικό κομμάτι της λειτουργίας της επιχείρησης και σχετίζονται με τις επικοινωνιακές δραστηριότητες ολόκληρου του οργανισμού. Είναι σημαντικό επίσης, το γεγονός ότι, ο στρατηγικός προγραμματισμός των Δημοσίων Σχέσεων βαθμολογήθηκε θετικά από τους ερωτώμενους.

Επίσης, φαίνεται πως έχουν ξεπεραστεί παλαιότερες αντιλήψεις που ήθελαν τις Δημόσιες Σχέσεις να χρησιμοποιούν «αρνητικές μεθόδους» όπως η προπαγάνδα και η απόκρυψη-διαστρέβλωση πληροφοριών. Συμπερασματικά, θα λέγαμε πως η κοινή γνώμη, ενώ έχει αναγνωρίσει τις Δημόσιες Σχέσεις ως μια βασική επικοινωνιακή λειτουργία ενός οργανισμού που πρέπει να προγραμματίζεται στρατηγικά, ωστόσο δυσκολεύεται να διακρίνει σαφώς το βασικό αντικείμενο των Δημοσίων Σχέσεων από άλλες επικοινωνιακές ενέργειες ενός οργανισμού, όπως την προώθηση προϊόντων, το Μάρκετινγκ και τη Διαφήμιση.

«ΤΟ ΚΟΙΝΟ ΕΠΗΡΕΑΖΕΙ ΤΟΝ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟ ΡΟΛΟ ΤΩΝ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ»
Οι αντιλήψεις της κοινής γνώμης για το επάγγελμα των Δημοσίων Σχέσεων, αποτελούν σημαντικές ενδείξεις σχετικά με την αξία του κλάδου. Ενσωματώνουν σε μεγάλο βαθμό τις απόψεις τόσο των νέων – μελλοντικών στελεχών – που ενδιαφέρονται να σπουδάσουν και να ασχοληθούν με τις Δημόσιες Σχέσεις, όσο και των επιχειρηματιών που επενδύουν σε υπηρεσίες Δημοσίων Σχέσεων. Η γνώση, επομένως, αυτών των αντιλήψεων είναι άκρως σημαντική.

Τα αποτελέσματα της έρευνας είναι ενθαρρυντικά καθώς η άποψη του κοινού έχει βελτιωθεί σε σχέση με το παρελθόν, όμως δημιουργούν τον ακόλουθο προβληματισμό: πως οι Δημόσιες Σχέσεις θα αναδείξουν τον στρατηγικό τους ρόλο μέσα στην επιχείρηση όταν θεωρούνται ταυτόσημη έννοια με το Μάρκετινγκ και τη Διαφήμιση; Η διαχείριση των σχέσεων με τους πελάτες και η υποστήριξη των ενεργειών μάρκετινγκ είναι ένα μόνο στοιχείο (ίσως το πιο ορατό) στο ευρύ φάσμα των Δημοσίων Σχέσεων. Δεν είναι όμως μόνο αυτό! Η σύγχυση που υπάρχει σχετικά με το τι είναι Δημόσιες Σχέσεις στην Ελληνική κοινή γνώμη, επηρεάζει άμεσα τη θέση και το ρόλο των Δημοσίων Σχέσεων στην επιχείρηση και την κοινωνία γενικότερα.

Είναι αναγκαίο οι stakeholders (επαγγελματίες, ακαδημαϊκοί, ενώσεις) του κλάδου να «κάνουν δημόσιες σχέσεις για το επάγγελμα των δημοσίων σχέσεων» και να προβάλλουν με συνέπεια την ξεχωριστή εικόνα του προς τα έξω κάνοντας περισσότερο ορατές τις στρατηγικές λειτουργίες των Δημοσίων Σχέσεων. Αυτό, θα έχει ως αποτέλεσμα να ενισχυθεί περισσότερο η επιστημονική υπόσταση, η ζήτηση για σπουδές, η σημασία που αποδίδουν οι επιχειρηματίες και ο στρατηγικός ρόλος των Δημοσίων Σχέσεων στις επιχειρήσεις.
Αμαλία Τριανταφυλλίδου, Επίκουρη Καθηγήτρια Τμήματος Ψηφιακών Μέσων και Επικοινωνίας ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας

FOCUS POINTS
– Για το ευρύ κοινό, οι Δημόσιες Σχέσεις αποτελούν στοιχείο του marketing ενός οργανισμού, ενώ εμφανής είναι και η ταύτιση των Δημοσίων Σχέσεων με τη διαφήμιση.
– Οι περισσότεροι ερωτώμενοι συμφωνούν πως οι Δημόσιες Σχέσεις είναι σημαντικό κομμάτι της λειτουργίας της επιχείρησης.
– Παλαιότερες αντιλήψεις που συσχέτιζαν τις Δημόσιες Σχέσεις με «αρνητικές μεθόδους» όπως η προπαγάνδα, φαίνεται να έχουν ξεπεραστεί.
– Οι απόψεις του κοινού απηχούν εν μέρει και τις απόψεις των μελλοντικών στελεχών Δημοσίων Σχέσεων, που θα ενδιαφερθούν να ακολουθήσουν σχετικές σπουδές.
– Οι stakeholders του κλάδου οφείλουν να επενδύσουν σε Δημόσιες Σχέσεις για το ίδιο το επάγγελμα των Δημοσίων Σχέσεων.