"Η πολιτεία θεωρεί προνομιακή τη δραστηριότητα της τηλεόρασης και επιθυμεί την υπερφορολόγησή της σε πρωτοφανή επίπεδα" "Σταθεροποίηση της αγοράς και ίσως κάποια δειλά δείγματα ανάκαμψης μέσα στο χρόνο". "Η κατάργηση του αγγελιοσήμου θα βοηθήσει τους διαφημιζόμενους να επενδύσουν στο Μέσο". "Ο κλάδος του ραδιοφώνου παγκοσμίως βρίσκεται σε μεταβατικό στάδιο". Πρόκειται για ορισμένες μόνο από τις βασικές τάσεις που η αγορά αναμένει να εξελιχθούν το 2017, τάσεις που αποτυπώνονται μέσα από τις απόψεις κορυφαίων ανωτάτων στελεχών της αγοράς

ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ

Κάρολος Αλκαλαϊ, Γενικός Διευθυντής, Star Channel
«Ένας συνδυασμός παραγόντων θα μπορούσε να δώσει διψήφια αύξηση στα κονδύλια που θα επενδυθούν στην τηλεόραση»

Το ξεκίνημα της νέας χρονιάς βρίσκει τον κλάδο της διαφήμισης και ειδικότερα της τηλεόρασης αρκετά αισιόδοξο, σε ότι αφορά στις προοπτικές των εμπορικών μεγεθών:
– Σύμφωνα με τις προβλέψεις εγχώριων φορέων και διεθνών οργανισμών, η Ελλάδα θα έχει ανάπτυξη,
με αύξηση του ΑΕΠ κατά τουλάχιστον 1,5%, ορισμένοι μιλούν ακόμα και για 2%. Ιστορικά, η ανάπτυξη
του ΑΕΠ συνοδεύεται με ουσιαστική αύξηση των διαφημιστικών κονδυλίων.
– Ειδικότερα, για την τηλεόραση, η μετατροπή του αγγελιοσήμου σε εργοδοτική εισφορά για τις τηλεοπτικές επιχειρήσεις δημιουργεί προσδοκία για επανεπένδυση του σημαντικότερου μέρους ή ακόμα και ολόκληρου
του ποσού που δόθηκε για το αγγελιόσημο του πρώτους 9 μήνες του 2016.
– Ο συνδυασμός των παραπάνω, θα μπορούσε να δώσει σημαντική διψήφια αύξηση στα κονδύλια
που θα επενδυθούν στην τηλεόραση. Η εκτίμηση αυτή βασίζεται στην κίνηση του 4ου τριμήνου 2016,
όπου συνυπήρχαν και οι δυο αυτές προϋποθέσεις.
– Ο κίνδυνος συνδέεται με την πολιτική και οικονομική αστάθεια, που μπορεί να εκδηλωθεί με επιβολή νέων φόρων, τελών ή όπως αλλιώς ονομαστούν, αλλαγή προσώπων στην διακυβέρνηση της χώρας, προκήρυξη εκλογών, απώλεια χρόνου μέχρι τη διαμόρφωση των μετεκλογικών συνεργασιών, ακόμα και εξωγενείς συνέπειες από τις πολιτικές μεταβολές σε ΗΠΑ και Μ. Βρετανία και τις εκλογικές αναμετρήσεις στις σημαντικότερες χώρες της Ευρώπης.

Οι αντιφάσεις της τηλεοπτικής επιχειρηματικότητας στην Ελλάδα
Η επιχειρηματική δραστηριότητα στο χώρο της τηλεόρασης στην Ελλάδα έχει να αντιμετωπίσει δύο μεγάλες αντιφάσεις:
– Το προσφερόμενο οπτικοακουστικό περιεχόμενο μέσω ελεύθερης επίγειας μετάδοσης συνυπάρχει – σε αντίθεση με 5 χρόνια πριν – με πληθώρα video περιεχομένου που διανέμεται όχι μόνο από τους Pay-TV providers στην Ελλάδα αλλά και από online πλατφόρμες OTT/SVOD. H online διανομή video, μάλιστα, γίνεται όχι μόνο μέσω τηλεόρασης αλλά κυρίως μέσω mobile devices. Παρόλο που τα ελεύθερα κανάλια εθνικής εμβέλειας διατηρούν την κυρίαρχη θέση τους, με 68% της συνολικής τηλεθέασης, ο τηλεθεατής έχει επιπλέον δεκάδες συμπληρωματικές επιλογές, ανάλογα με τα ενδιαφέροντα και τις προτιμήσεις του: από αθλητικά και σειρές, μέχρι ντοκιμαντέρ και ταινίες.
– Ενώ λοιπόν τα ελεύθερα κανάλια ανταγωνίζονται πλέον πολύ περισσότερους παρόχους περιεχομένου στον αγώνα διεκδίκησης των τηλεθεατών και της διαφήμισης, η πολιτεία θεωρεί ότι η δραστηριότητα αυτή είναι πιο προνομιακή από το παρελθόν και επιθυμεί την υπερφορολόγησή της, σε πρωτοφανή επίπεδα: εκτός από την επιβολή φόρου τηλεόρασης 20% από το 2015, διεκδικεί ποσό περίπου €25 εκατ. το χρόνο, για τέλος παροχής περιεχομένου (10% επί της ετήσιας δαπάνης στην τηλεόραση, επιπλέον από τα ποσά που εισπράττονται μέσω της Digea, αντί για το 2% που πληρωνόταν ετησίως από το 1995), ενώ έχει προαναγγείλει και ακόμα ένα άλλο 10%, ως αμοιβή χρήσης της περίφημης πλατφόρμας διάθεσης διαφημιστικού χρόνου.
– Τέλος, η επανεκκίνηση της διαδικασίας αδειοδότησης των καναλιών υπόσχεται νέες μεγάλες στιγμές
μέσα στο 2017, ειδικά όταν παρατηρείται ότι πολλοί από όσους διαμορφώνουν τις εξελίξεις εξακολουθούν
να μην έχουν πλήρη κατανόηση του ευρωπαϊκού και ελληνικού θεσμικού πλαισίου, μέσα στο οποίο ασκείται αυτή η δραστηριότητα. Τα δικαστήρια θα κληθούν πάλι να κρίνουν και να δώσουν λύση, δυστυχώς στους χρόνους απόδοσης δικαιοσύνης που υπάρχουν στην Ελλάδα.

Γρήγορη και ξεκάθαρη αδειοδότηση
Λίγα απλά πράγματα χρειάζονται για να έχουμε μια πολύ καλή χρονιά:
– Αποτελεσματική εφαρμογή των διεθνών συμφωνιών της χώρας, κατά προτίμηση με ευρύτερες συναινέσεις, που θα δημιουργήσει προϋποθέσεις διαρκούς ανάπτυξης της οικονομίας.
– Γρήγορη αδειοδότηση όλων των τηλεοπτικών καναλιών στην Ελλάδα: εθνικής εμβέλειας, γενικά και θεματικά, καθώς και περιφερειακής εμβέλειας, με ρεαλιστικές δομές, εύλογα τιμήματα και χωρίς δημιουργία ολιγοπωλίων. Αυτό θα δώσει επιχειρηματική σταθερότητα και πλαίσιο για προσέλκυση σοβαρών επενδυτών στον κλάδο.
Αν μπορούσαν να συμβούν τα παραπάνω, θα ήταν μια πολύ θετική έκπληξη, κυρίως για τους εργαζόμενους στον κλάδο της τηλεόρασης, που έχουν ταλαιπωρηθεί ιδιαίτερα την τελευταία οκταετία της οικονομικής ύφεσης.

Παναγιώτης Ροτζιώκος, Αναπληρωτής Γενικός Διευθυντής, Action24
«Το 2017 θα αρχίσει να μας δείχνει τα πρώτα του θετικά σημάδια»

Μετά από το σοκ της 7ετίας με νόμους κατάργησης αγγελιοσήμου, Media να λειτουργούν με προγράμματα «επαναλήψεων» και με μια συρρικνωμένη αγορά, θέλω να πιστεύω ότι το 2017 θα αρχίσει να μας δείχνει τα πρώτα του θετικά σημάδια. Χωρίς αισιοδοξία άλλωστε, δεν υπάρχει μέλλον.

Με σταθερότητα και έμφαση στην καινοτομία
Πιστεύω ότι η συρρίκνωση της αγοράς μας έχει κάνει σοφότερους και πιο συνετούς τόσο στην διαχείριση όσο και στους στόχους. Άρα τα επόμενα βήματα θα πρέπει να είναι σταθερά, αναπτυξιακά και καινοτόμα.

Ένα κράτος που δεν είναι μόνο φοροεισπράκτορας…
Έκπληξη θα ήταν ξαφνικά να λειτουργούν όλα σε συνθήκες υγιούς ανταγωνισμού με σεβασμό. Ένα κράτος που δεν είναι μόνο φοροεισπράκτορας αλλά στο ίδιο τραπέζι με τις επιχειρήσεις, με τα Μέσα που σέβονται τον θεατή, τον αναγνώστη, τον ακροατή, τον χρήστη. Αν γίνουν όλα αυτά η ανάπτυξη του κλάδου μας θα είναι ανοδική και θα βοηθήσει την οικονομία στο σύνολο της, γιατί διαφήμιση & marketing σημαίνει πωλήσεις… εικόνα!

EΦΗΜΕΡΙΔΕΣ

Γιάννης Περλεπές, Γενικός Διευθυντής, Ναυτεμπορική
«Καταλύτης για τον κλάδο η διαχείριση των κόκκινων δανείων»

Ο Ιανουάριος παραδοσιακά δεν αποτελεί την πιο κατάλληλη περίοδο για εξαγωγή συμπερασμάτων για το σύνολο της χρονιάς. Αυτό που παρατηρούμε κατά τις επαφές με τους πελάτες μας είναι μία στάση αναμονής που εν πολλοίς εξαρτάται άμεσα από τις εξελίξεις στο ευρύτερο πολιτικό και οικονομικό περιβάλλον. Σε ένα θετικό σενάριο αναμένεται σταθεροποίηση της αγοράς και ίσως κάποια δειλά δείγματα ανάκαμψης μέσα στο χρόνο, πάντοτε με την προϋπόθεση ότι δεν θα υπάρξουν απρόβλεπτες εξελίξεις τόσο στο εγχώριο όσο και στο διεθνές περιβάλλον.

Μετοχικές ανακατατάξεις και αυξημένη συγκέντρωση;
Όσο αφορά στον εκδοτικό κλάδο, καταλύτης εξελίξεων αναμένεται να είναι η διαχείριση, εκ μέρους των τραπεζών, του ζητήματος των κόκκινων δανείων. Πιθανή απόρροια αυτής της διαχείρισης θα είναι μετοχικές ανακατατάξεις οι οποίες με τη σειρά τους ενδεχομένως να οδηγήσουν σε αυξημένη συγκέντρωση της αγοράς. Παρόμοιες τάσεις συγκέντρωσης ενδεχομένως να δούμε και στον κλάδο της διαφήμισης, ως αποτέλεσμα της βούλησης της κυβέρνησης τόσο στην εφαρμογή του νόμου για την απευθείας τιμολόγηση όσο και στην εφαρμογή της εξαγγελίας της για  την πλατφόρμα διάθεσης τηλεοπτικής διαφήμισης.

Ποιοτικό και έγκυρο περιεχόμενο έναντι των «fake news»
Tην περασμένη χρονιά, κυρίως με αφορμή τις εξελίξεις στις αμερικανικές εκλογές, ξεκίνησε διεθνώς μία συζήτηση σχετικά με το φαινόμενο των fake news τα οποία διαχέονται στο κοινό κυρίως μέσα από τα social media. H πρόσφατη πρωτοβουλία της Google να αποβάλλει από την διαφημιστική της πλατφόρμα διακοσίων websites που δημοσίευαν σχεδόν αποκλειστικά τέτοιου είδους ειδήσεις αλλά και η δημόσια δέσμευση του Facebook να αντιμετωπίσει το συγκεκριμένο φαινόμενο, ενδεχομένως να έχει ένα θετικό αντίκτυπο στις εκδοτικές επιχειρήσεις που παράγουν ποιοτικό και έγκυρο ειδησεογραφικό περιεχόμενο.

Γιάννης Φιλιππάκης, Εκδότης, Δημοκρατικός Τύπος
«Έχουμε εισέλθει σε περίοδο… “Φαρ Ουέστ”»

Η γενικότερη οικονομική συγκυρία δεν προοιωνίζει αλλαγή συνθηκών και στον κλάδο μας. Τα όποια νούμερα εμφανίζονται, αποτελούν απλώς  περιστασιακές οικονομικές αποτιμήσεις και όχι δομικές αλλαγές του υφιστάμενου  οικονομικού περιβάλλοντος. Ειδικότερα δε, ο χώρος των εφημερίδων πλήττεται ακόμα περισσότερο αφού στην ανωτέρω διαπίστωση έρχεται να προστεθεί η παντελής ανικανότητα συνεννόησης των «παραγόντων» της συγκεκριμένης αγοράς. Αντιθέτως, φαίνεται ότι έχουμε εισέλθει για τα καλά σε μια  περίοδο που θα μπορούσε να συγκριθεί εύκολα με την εποχή του «Φαρ Ουέστ». Ψεύτικες κυκλοφορίες, στρεβλή διαχείριση διαφημιστικών κονδυλίων, διακίνηση μαύρου χρήματος, εκβιαστικές πρακτικές, ασυδοσία έναντι του νόμου, είναι κάποιες από τις συνθήκες που επικρατούν και τεκμηριώνουν την άποψη αυτή. Ήδη οι εξελίξεις στο τελευταίο 4μηνο του προηγούμενου έτους επιβεβαιώνουν την τάση αυτή.

Δεν είναι βέβαιο ότι στην χρονιά που ανέτειλε θα παρουσιασθεί το «νέο»
Ο κλάδος εν γένει, έχοντας βιώσει την κρίση των μνημονίων, ίσως περισσότερο από κάθε άλλον, εισέρχεται στην 8η χρονιά πραγματικής υφέσεως. Το μόνο που θα μπορούσε ή θα έπρεπε κανείς να αναμένει από το 2017, θα ήταν να είναι η 1η χρονιά εξισορρόπησης. Οι ίδιες προσδοκίες όμως υπήρχαν και για την χρονιά που μας πέρασε. Παρά το τσουνάμι των αλλαγών που έχουν συντελεσθεί  στην επιχειρηματική και στην μηντιακή σκηνή, δεν είναι βέβαιο ότι στην χρονιά που μόλις ανέτειλε θα παρουσιασθεί το «νέο». Παλαιοί αλλά και νέοι «παίκτες», κινούνται με τόσο ξεπερασμένες αντιλήψεις και πρακτικές, που η «νέα μέρα» στα media μοιάζει όνειρο απατηλό.

Ίσως πλέον να μιλήσουμε για αληθινούς επενδυτές στο χώρο
Η ριζική αλλαγή του σκηνικού με την είσοδο νέων πραγματικών επενδυτών στα media, μπορεί να είναι η απρόσμενη εξέλιξη που θα έρθει στο 2017. Η διαφορά με την είσοδο «επενδυτών» σε παλαιότερες –και καλύτερες- περιόδους θα είναι ότι, ίσως πλέον να μιλήσουμε για αληθινούς επενδυτές, που θα σεβαστούν  την πραγματική  φυσιογνωμία των Μ.Μ.Ε. και όχι το μόρφωμα που έχουν καταλήξει σήμερα. Η μόνη περίπτωση να εξυγιανθεί η αγορά μας, είναι να επενδυθούν «φρέσκα»  χρήματα τα οποία θα ξαναβάλουν τα media στην κανονική τους διάσταση, θα τα τοποθετήσουν δηλαδή στην ευρύτερη  σκηνή ως πραγματικές επιχειρηματικές οντότητες και όχι ως μοχλό πίεσης και εξυπηρέτησης αλλότριων συμφερόντων.

ΠΕΡΙΟΔΙΚΑ

Δημήτρης Ηλιόπουλος, Διευθύνων Σύμβουλος, Δέσμη Εκδοτική
«Επανακαθορισμός των metrics δημοσιογραφικής επάρκειας»

Το 2017 ο εκδοτικός κλάδος συνεχίζει να αντιμετωπίζει τεράστιες προκλήσεις. Στο χαρτί οι τζίροι συνεχίζουν να μειώνονται, ενώ στο digital μηρυκάζουμε το programmatic, αμπελοφιλοσοφούμε για το el dorado των data (big, small και επί τα αυτά), κυνηγάμε τις ουρές μας μετρώντας ποσοστά viewability και εξαντλούμε την δημιουργικότητά μας σε συμβατικές native ενέργειες. Και όσο αυτά μονοπωλούν το ενδιαφέρον μας, αφήνουμε να εδραιώνεται στα newsrooms μια μίζερη πραγματικότητα που ως κυρίαρχο metric δημοσιογραφικής επάρκειας επιβάλλει το άκρως τεχνοκρατικό «πόσα copy-paste άρθρα κάνατε σήμερα» και την δημοσιογραφική επιτυχία την αποτυπώνει σε clickbaited σελιδοπροβολές.

Να επανακαθορίσουμε τι σημαίνει ποιοτική δημοσιογραφία
Είμαστε υπέρ του δέοντος εστιασμένοι στα νούμερα (σημεία των καιρών!) αλλά νιώθω πλέον ότι υπάρχει άμεση ανάγκη κάθε εκδοτικός οργανισμός -νεότερος ή παλαιότερος- να επανακαθορίσει τι σημαίνει ποιοτική και χρήσιμη δημοσιογραφία και πως αυτή υπηρετείται. Διαφορετικά δεν είναι μακριά η στιγμή που θα «επανακαθορίσουν» οριστικά και αμετάκλητα οι αναγνώστες μας την σχέση τους μαζί μας και δεν θα είναι για καλό. Πρωτοβουλίες προς αυτή την κατεύθυνση, όπως ο Κώδικας Δεοντολογίας που παρουσίασε πρόσφατα η ΕΝΕΔ, είναι σημαντικές και αξίζουν προσοχής.
 
Ευκαιρίες σε δραστηριότητες πέραν της διαφήμισης
Από κει και πέρα σε οικονομικό επίπεδο εκτιμώ πως η διαφημιστική δαπάνη θα έχει μια μικρή αύξηση με όχημα το digital αλλά επίσης –και αυτό είναι σημαντικό- θεωρώ ότι έχει γίνει πλέον συνείδηση ότι υπάρχουν σημαντικές ευκαιρίες για τους εκδοτικούς οργανισμούς (παραδοσιακούς και native digital συνάμα) σε δραστηριότητες που δεν σχετίζονται άμεσα με την διαφήμιση. Αυτή είναι μια πραγματικότητα απέναντι στην οποία οι πιο ευέλικτοι έχουν ήδη δημιουργήσει τις κατάλληλες δομές και προϋποθέσεις δρέποντας ήδη τους πρώτους καρπούς και είμαι βέβαιος ότι αυτή η τάση θα ενταθεί το 2017.

Γεωργία Μοσχογιάννη, Commercial Director, Αττικές Εκδόσεις
«Ελπίδες για ανάκαμψη της διαφήμισης στα περιοδικά»

Πιστεύω ότι ο κλάδος των περιοδικών θα κινηθεί ανοδικά στην διαφήμιση. Αφενός γιατί η πτώση τζίρου τα τελευταία 6 χρόνια ήταν ραγδαία και φαίνεται ότι έχει φτάσει τα κατώτερα όρια και αφετέρου ευελπιστούμε ότι η κατάργηση του αγγελιοσήμου θα βοηθήσει τους διαφημιζόμενους στον κλάδο των περιοδικών να επενδύσουν αν όχι όλο, μεγάλο ποσοστό. Οι πρώτες ενδείξεις φάνηκαν άμεσα από τον Σεπτέμβριο του 2016 όπου για πρώτη φορά μετά από πτώση της διαφημιστικής δαπάνης τα τελευταία πέντε έτη σημειώθηκε διψήφιο ποσοστό αύξησης. Αναμένουμε και το 2017 να συνεχιστεί η ίδια θετική πορεία συνυπολογίζοντας βέβαια και τις συνθήκες που επικρατούν στο μάκρο-περιβάλλον καθώς και στον κλάδο της διαφήμισης γενικότερα.

Με «περιουσία» τα ποιοτικά χαρακτηριστικά
Ο χώρος του περιοδικού τύπου παρόλη την κρίση την όποια αντιμετωπίζει στην Ελλάδα έχει κατορθώσει να κρατήσει στο σύνολο του μέχρι σήμερα ένα υψηλό ποιοτικό επίπεδο, το οποίο αναδεικνύεται από την αισθητική, τις φωτογραφήσεις και την ποιότητα χαρτιού. Πιστεύουμε ότι αυτό θα συνεχιστεί και ελπίζουμε να μην υπάρξουν σημαντικές δομικές αλλαγές-εξελίξεις στον χώρο του τύπου γενικότερα.

Η έκπληξη της διαφημιστικής δαπάνης
Μια πιθανή έκπληξη θα ήταν να κλείσει η διαφημιστική δαπάνη στα περιοδικά με διπλάσιο ποσοστό αύξησης. Μπορεί να ακούγεται απίθανο αλλά στην Ελλάδα όλα μπορούν συμβούν και πιστεύω σε αυτό!

ΡΑΔΙΟΦΩΝΟ

Αλέξης Καρακατσάνης, Γενικός Διευθυντής, Easy 97,2 Όμιλος Ant1
«Εξίσωση με παραμέτρους όλα τα Μέσα»

Κατά το 2016 η αγορά του ραδιοφώνου σημείωσε μικρή άνοδο, μετά από μία εξαετία περίπου συνεχούς συρρίκνωσης των εμπορικών και οικονομικών μεγεθών. Εκτιμώ ότι αν το πολιτικό τοπίo παραμείνει σταθερό, θα πρέπει να αναμένουμε διατήρηση αυτής της μικρής ανόδου. Στην εξίσωση βεβαίως για την τελική πορεία των μεγεθών θα πρέπει να ληφθούν υπόψη και οι εξελίξεις αναφορικά με την αδειοδότηση των τηλεοπτικών καναλιών δεδομένης της αλληλεπίδρασης ραδιοφώνου-τηλεόρασης σε διαφημιστικό επίπεδο, αλλά και σε επίπεδου ομίλου όταν πρόκειται για μεγάλα groups.

Η αναζήτηση νέων μορφών εσόδων καθίσταται επιτακτική
Ο κλάδος του ραδιοφώνου παγκοσμίως βρίσκεται σε μεταβατικό στάδιο, όπου οι οικονομίες κλίμακος εντατικοποιούνται λόγω και της συγκέντρωσης μεγάλου αριθμού ρ/σ σε μεγάλους ομίλους, με αποτέλεσμα  να επαναπροδιορίζεται το modus operandi των επιχειρήσεων προς την κατεύθυνση στρατηγικών με λογικές «σύγκλισης». Την ίδια ώρα, η «εμπειρία» κατανάλωσης της μουσικής έχει αλλάξει δραστικά, γεγονός το οποίο έχει επηρεάσει την αποδοτικότητα του παραδοσιακού διαφημιστικού μοντέλου. Αυτό σημαίνει ότι η αναζήτηση νέων μορφών εσόδων καθίσταται επιτακτική, κι επομένως το non traditional revenue αποκτά μεγάλη σημασία για το μέσο.

Η πολιτική αστάθεια επηρεάζει δυσμενώς τις επενδύσεις
Προφανώς η παρατεταμένη οικονομική κρίση σε συνδυασμό με την περιρρέουσα πολιτική αστάθεια, επηρεάζει δυσμενώς τη δυνατότητα των επιχειρήσεων να προγραμματίσουν, να επενδύσουν, να πειραματιστούν με τα νέα δεδομένα. Η ρύθμιση και αδειοδότηση του ραδιοφωνικού τοπίου που επίκειται, εφόσον πραγματοποιηθεί έγκαιρα, αξιόπιστα και προς την κατεύθυνση της ορθολογικής επιχειρηματικής λειτουργίας, μπορεί να αποτελέσει την ευχάριστη έκπληξη, δεδομένων των πιέσεων που δέχεται το ραδιόφωνο και τα Μέσα γενικότερα, σε επίπεδο οικονομικό, τεχνολογικό, αλλά και σε επίπεδο διαφοροποίησης της κατανάλωσης.

Κατεβάστε την ειδική έκδοση (PDF)