Διαβάζω άρθρο στην Καθημερινή με τίτλο «Κανείς δεν τους διόρισε στην κορυφή».

Ο κ.Παπαχελάς εκφράζει τον θαυμασμό του για τους κ.κ. Αντετοκούνμπο, Δασκαλάκη, Λάνθιμο, Τσιτσιπά «και πολλούς ακόμη που εκπροσωπούν μια γενιά Ελλήνων που πάλεψαν, προετοιμάσθηκαν σκληρά, αντίκρισαν τον υπόλοιπο κόσμο χωρίς φόβο και δέος, και πέτυχαν». Επιλέγει όμως να κλείσει το άρθρο του αναφερόμενος σε κάποιους άλλους: «Ομολογώ πως θαυμάζω ακόμη περισσότερο όλους εκείνους που έμειναν στην Ελλάδα και κάνουν σπουδαία πράγματα στις πολλές νησίδες αριστείας που άντεξαν την κρίση και την παρακμή. Είναι όλοι αυτοί που, όταν ακούν εκείνο τον στίχο του Πορτοκάλογλου που λέει “από πείσμα και τρέλα θα ζω στην έρημη χώρα, ώσπου να βρω νερό γιατί ανήκω εδώ”, νιώθουν ότι τους αφορά».

Το μυαλό μου πάει κατευθείαν στους δικούς μας μικρόκοσμους: Αυτόν του branding και αυτόν του design. Σκέφτομαι πόσες ξεχωριστές δουλειές, πόσες διεθνείς συνεργασίες, πόσες διακρίσεις έχουν βγει μέσα στα χρόνια της κρίσης από τους δυο τομείς που στα πλαίσια της ΕΔΕΕ δρουν ως ένας. Μικρές επιχειρήσεις των δέκα ή είκοσι ανθρώπων που έχουν καταφέρει να πείθουν πελάτες από τα πέρατα του κόσμου να έρχονται στην Ελλάδα για τη μελέτη ή το σχεδιασμό κάποιου brand, μιας εταιρικής ταυτότητας, μιας νέας συσκευασίες, ενός νέου προγράμματος.

Ποιος θα το φανταζόταν κάποτε ότι η καναδέζικη εταιρεία που αποτελεί το μεγαλύτερο κατασκευαστή αεροπλάνων και τραίνων στον κόσμο ή ο πολυεθνικός κολοσσός που δημιουργεί έναν κόσμο χωρίς τον καπνό του τσιγάρου, θα συνεργάζονταν μαζί μας σε πολλά έργα branding, για σειρά ετών, κατευθείαν από τα κεντρικά τους γραφεία; Και υπάρχουν πολλά τέτοια παραδείγματα.
Μαθαίνω ότι κάποιες εξαιρετικές επιχειρήσεις του χώρου φεύγουν για άλλους τόπους. Πολυβραβευμένη εταιρεία packaging design εγκατέλειψε την ΕΔΕΕ γιατί μετεγκατάσταθηκε στην – πολύ φιλικότερη στην προκοπή – Κύπρο.

Εξαιρετικό design agency αποχαιρετά την Αθήνα και μετακομίζει στην εξωτική Ντόχα. Λυπάμαι αλλά καταλαβαίνω. Δεν αντέχεις εύκολα την εγχώρια μιζέρια ή τους τρόπους που σκαρφίζεται καθημερινά το ελληνικό κράτος για να κάνει την καθημερινότητά μας αφόρητη. Όμως και εγώ με τη σειρά μου, θαυμάζω τις εταιρείες του χώρου μας που αντιστέκονται στο brain drain. Που κάποτε «είχαν πει θα φύγουν, κι όμως είναι ακόμα εδώ». Που παρά τις αντιξοότητες επιχειρούν στην Ελλάδα κυνηγώντας την αριστεία, αναπτύσσοντας το εγχώριο ταλέντο, χτίζοντας γνώση και εμπειρία εντός των τειχών. Άλλωστε, για να κλείσω και εγώ με στίχο του Πορτοκάλογλου, έτσι «ίσως μια μέρα να πάμε πιο πέρα, πιο πέρα απ’ την νύχτα, μέχρι την αυγή».