Ο Κυριακάτικος Τύπος καταφέρνει, με κόπο, να διατηρεί την αίγλη του, παρά την πτωτική πορεία των εφημερίδων ως μέσο ενημέρωσης. Επενδύοντας σε περιεχόμενο, εγκυρότητα, αξιοπιστία, αλλά και ένθετα, προσπαθεί να διατηρήσει την αναγνωστική του βάση. Και φαίνεται ότι το πετυχαίνει.

Τα μέσα ενημέρωσης, και ιδιαίτερα τα έντυπα, έχουν πληγεί σε μεγάλο βαθμό την τελευταία δεκαετία. Οι κυκλοφορίες μειώθηκαν, το ίδιο και η αξιοπιστία που απολάμβαναν. Παρόλα αυτά, ο Κυριακάτικος Τύπος δείχνει να πατά πιο σταθερά στα πόδια του. Ο Τύπος εξακολουθεί να θεωρείται αξιόπιστος από την πλειοψηφία των πολιτών σε 18 κράτη μέλη της ΕΕ, σύμφωνα με τη σχετική έρευνα «Media use in the European Union». Η έρευνα διεξήχθη το διάστημα 5 με 14 Νοεμβρίου 2017 σε 34 χώρες, με εξαιρετικά ενδιαφέρον το γεγονός ότι το ποσοστό των ερωτώμενων που απάντησαν ότι εμπιστεύονται τον έντυπο Τύπο αυξήθηκε σε 16 κράτη μέλη, σε σχέση με το Φθινόπωρο του 2016. Τη μεγαλύτερη αύξηση κατέγραψε η Ουγγαρία (43%, ποσοστό αυξημένο κατά 9 μονάδες) και η Δανία (65%, ποσοστό αυξημένο κατά 8 μονάδες). Στον αντίποδα, μειώθηκε σε 9 κράτη μέλη, και ιδιαίτερα στην Ισπανία (40%, -6) και στην Πορτογαλία (61%, -6).

Παρόλα τα παραπάνω, στην Ελλάδα το ποσοστό αυτών που δήλωσαν ότι εμπιστεύονται τον Τύπο ανέρχεται σε μόλις 33%, καταγράφοντας πτώση 2 μονάδων, τη στιγμή που το 64% δήλωσε ότι δεν τον εμπιστεύεται.
Παρά την πτωτική τάση των τελευταίων χρόνων, τόσο στις κυκλοφορίες όσο και στην εμπιστοσύνη, ο Κυριακάτικος Τύπος δείχνει να διατηρεί την αίγλη του στην αντίληψη των αναγνωστών. Ο Ιωάννης Κορωναίος, Δημοσιογράφος / Διευθυντής της Κυριακάτικης εφημερίδας «Νέα Σελίδα», εξηγεί σχετικά: «Η αίγλη που εξακολουθεί να διατηρεί ο Κυριακάτικος Τύπος οφείλεται στη δυνατότητα που έχει να παρακολουθεί τα θέματα της επικαιρότητας με τρόπο αναλυτικό και σφαιρικό, χωρίς να έχει την “ανάγκη” να ανταγωνιστεί το διαδίκτυο, το οποίο εκ των πραγμάτων κυριαρχεί σε ταχύτητα. Τα κυριακάτικα έντυπα προσφέρονται για τη φιλοξενία αναλύσεων από αρθρογράφους κύρους, καθώς και για να φωτίζονται πτυχές της ειδησεογραφίας που ένα ημερήσιο φύλλο ή site δεν έχει την πολυτέλεια του χρόνου να ασχοληθεί».

Το «χαρτί» είναι συνώνυμο της σοβαρής έρευνας, του έγκυρου ρεπορτάζ, της νουνεχούς ανάλυσης, επισημαίνει ο Τραϊανός Χατζηδημητρίου, Εκδότης της εφημερίδας Έθνος της Κυριακής. Παράλληλα, τονίζει ότι αυτό δεν ισχύει για όλες τις εφημερίδες: «Ωστόσο υπάρχει μια κρίσιμη μάζα, ένας αριθμός τίτλων που σέβεται τις βασικές αρχές της δημοσιογραφίας. Το “χαρτί” διατηρεί ακόμη το κύρος του και αυτό φαίνεται πιο γλαφυρά, από το γεγονός ότι τα καθημερινά φύλλα που έχουν κατρακυλήσει κυκλοφοριακά, θέτουν την ατζέντα του δημόσιου διαλόγου και όχι άλλα μέσα με πολλαπλάσιους αναγνώστες ή ακροατές. Το γεγονός ότι μια σειρά εφημερίδες επιμένουν στο περιεχόμενο, βοηθά στο να διατηρείται αυτό το στάτους, παρά τη θλιβερή σύγκριση με κυκλοφορίες περασμένων ετών».

ΕΠΕΝΔΥΣΗ ΣΕ ΠΟΛΛΑΠΛΑ ΕΠΙΠΕΔΑ
Με τα χρόνια, ο Κυριακάτικος Τύπος έχει καλλιεργήσει και διατηρεί σε έναν σημαντικό βαθμό, μια σταθερή αναγνωστική βάση. Αυτό έρχεται ως απόρροια συγκεκριμένων πρακτικών και επενδύσεων. Άλλος τίτλος επιλέγει να εστιάσει στην αρθρογραφία γνώμης, άλλος στην επικαιρότητα ή στην ποικίλη θεματολογία, άλλος στις εις βάθος αναλύσεις, άλλος στο ελκυστικό lay out και άλλος στα ένθετα, ή και σε όλα τα παραπάνω στον βαθμό του εφικτού.
Υποχρεωτικά επενδύουν και υπολογίζουν σε όλα αυτά οι εφημερίδες ώστε να είναι πολυσυλλεκτικές, υποστηρίζει ο Τραϊανός Χατζηδημητρίου. Και εξηγεί: «Να διατηρούν δηλ. τους “κανονικούς” αναγνώστες που συνήθως αγοράζουν τις φτηνές εκδόσεις των κυριακάτικων εφημερίδων, αλλά ταυτόχρονα να “τσιμπολογούν” ανάλογα με την προσφορά ή τα ένθετα περιοδικά και άλλα κοινά με ειδικότερα ενδιαφέροντα, που είναι ή περιστασιακοί αγοραστές ή αναγνώστες -στριες, συγκεκριμένων θεματικών περιοδικών».

Η αλήθεια είναι ότι η έννοια «Κυριακάτικος Τύπος» είναι πλέον συνυφασμένη με τη λεγόμενη «πλούσια έκδοση», με το κυριακάτικο φύλλο να πλαισιώνεται από ειδικά ένθετα, περιοδικά, αλλά και προσφορές καταναλωτικού χαρακτήρα, επιβεβαιώνει και ο Ιωάννης Κορωναίος. Όλα αυτά που επί της ουσίας συνιστούν και τα «κλειδιά» για ένα καλό δελτίο πωλήσεων σε μια εφημερίδα. «Εξυπακούεται όμως ότι ο αναγνώστης της Κυριακής είναι απαιτητικός, δεν περιορίζεται στα “καθρεφτάκια”, αλλά αναζητεί και τη θεματολογία, την αποκάλυψη, την ανάλυση μέσα από προσεγμένες σελίδες, καλαίσθητες φωτογραφίες, αναλυτικά γραφήματα κ.ο.κ. Μια δημοσιογραφικά μέτρια εφημερίδα δεν μπορεί να κρύψει τα προβλήματά της κάτω από το χαλί ενός πολυτελούς lifestyle περιοδικού ή μιας εντυπωσιακής προσφοράς. Σε βάθος χρόνου είναι βέβαιο ότι αυτό θα φανεί», συμπληρώνει. Σύμφωνα με τον ίδιο, το μυστικό της επιτυχίας για μια κυριακάτικη έκδοση κρύβεται στη σωστή δοσολογία, στην ισορροπία ανάμεσα στη δημοσιογραφική ύλη, στο layout και στις προσφορές.

ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΟΙ ΤΡΟΠΟΙ ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΔΙΑΦΗΜΙΖΟΜΕΝΩΝ
Οι εφημερίδες, με το κύρος που έχουν «χτίσει» όλα αυτά τα χρόνια, μπορούν και στηρίζουν και διατηρούν τη θέση τους ως σημαντικά διαφημιστικά μέσα. Πόσο μάλλον τα κυριακάτικα φύλλα, η κυκλοφορία των οποίων είναι μεγαλύτερη αυτής των καθημερινών. Πόση καινοτομία χωρά, όμως, η διαφημιστική προσφορά μιας εφημερίδας; Εκτός της παραδοσιακής έντυπης καταχώρισης, υπάρχουν εναλλακτικοί τρόποι προβολής των διαφημιζόμενων; Η διαφήμιση πλέον έχει μικρότερο μερίδιο φωνής σε όλα τα ΜΜΕ και κυρίως στα έντυπα, καθώς τα πιο δυναμικά καταναλωτικά κοινά συγκεντρώνονται πλέον στο digital, επισημαίνει ο Τραϊανός Χατζηδημητρίου, προσθέτοντας ότι η πρωτοτυπία, οι καινοτομίες, η δημιουργικότητα και η ευρηματικότητα συνιστούν πάντα τη μοναδική διέξοδο. Σύμφωνα με τον ίδιο, θεματικά αφιερώματα ανά κλάδο, χορηγικές προτάσεις ειδικών εκδόσεων, ρεπορτάζ που εκ των πραγμάτων μπορούν να βοηθούν το εμπορικό τμήμα να προσεγγίσει επιχειρήσεις για διαφήμιση και δημιουργικές προτάσεις που συνδυάζουν το περιεχόμενο της εφημερίδας με τον διαφημιζόμενο, βοηθούν στο να υπάρχει διαφημιστικό έσοδο πέρα από την κλασική καταχώριση.

Τα διαφημιστικά μηνύματα στην εφημερίδα, παρά την εφήμερη φύση της, μπορούν να έχουν σημαντική διείσδυση, υποστηρίζει ο Ιωάννης Κορωναίος. Όπως υποστηρίζει, εναλλακτικοί τρόποι προβολής μπορεί να είναι η έμμεση προβολή σε μορφή advertorial, ένας συνδυασμός, δηλαδή, αρθρογραφίας και διαφήμισης, ή η δημιουργία θεματικών αφιερωμάτων από ειδικούς δημοσιογράφους για συγκεκριμένες αγορές, τα οποία προσδίδουν κύρος και αξιοπιστία, αφού είναι υπογεγραμμένα και λειτουργούν ως μέσα διαμόρφωσης αποφάσεων.

«Άλλες μέθοδοι μπορεί να είναι, βέβαια, η προβολή με άμεσα μετρήσιμες ενέργειες (π.χ., εκπτωτικό κουπόνι για αγορά προϊόντος ή υπηρεσίας) ή η δημιουργία ειδικής ενέργειας – π.χ. κοπτικό στο εξώφυλλο του εντύπου ή ένθεση προϊόντος, ενέργειες που προβάλλουν ιδανικά την έννοια creativity. Το μήνυμα πάντως μπορεί να περάσει και μέσα από υπόγεια “τοποθέτηση προϊόντος” σε κείμενο φαινομενικά άσχετο με το προβαλλόμενο υλικό, που υπογράφει όμως μια πένα με κατοχυρωμένο κοινό, σε μια αντιστοιχία, αν θέλετε, με ότι κάνουν οι διάφοροι influencers, ανάλογα με τον τομέα και το κοινό που απευθύνονται», καταλήγει.


ΤΑ ΕΝΘΕΤΑ, «ΚΙΝΗΤΗΡΙΑ ΔΥΝΑΜΗ» ΤΟΥ ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΟΥ ΤΥΠΟΥ
«Στο μέλλον θα προκύψουν και νέα αντικείμενα που θα τροφοδοτήσουν ένθετα»
«Τα ένθετα αποτελούν πολλά χρόνια τώρα αναπόσπαστο κομμάτι της εφημερίδας της Κυριακής. Δεν νοείται να μπεις στον ανταγωνισμό χωρίς ένα ένθετο για την τηλεόραση, για παράδειγμα, ή χωρίς μια έκδοση για τον ελεύθερο χρόνο τύπου σταυρόλεξου. Κατά τη γνώμη μου, είναι μια τάση που θα συνεχιστεί, καθώς ήδη έχει ενταχθεί στην ύλη της κυριακάτικης έκδοσης και στην πραγματικότητα την περιμένει ο αναγνώστης. Μάλιστα πιστεύω ότι στο μέλλον θα προκύψουν και νέα αντικείμενα που θα τροφοδοτήσουν ένθετα. Το wellness, π.χ., κερδίζει έδαφος, ενώ το περιβάλλον, σε συνδυασμό με την επιστήμη, θα απαιτήσει ξεχωριστό section σε μια κυριακάτικη εφημερίδα».
Ιωάννης Κορωναίος, Δημοσιογράφος / Διευθυντής, Κυριακάτικη εφημερίδα «Νέα Σελίδα»

«Τα ένθετα θα μεταλλάσσονται ανάλογα με τις ανάγκες της κοινωνίας»
«Προφανώς κάθε εφημερίδα έχει τις δικές της προτεραιότητες, ανάλογα με το αναγνωστικό κοινό στο οποίο απευθύνεται, τα χρήματα που επενδύει σε ένθετα, την ιστορία που έχει πίσω της κ.λπ. Τα ένθετα βοηθούν την εφημερίδα να διευρύνει το κοινό στο οποίο απευθύνεται. Άρα δεν πρόκειται να πάψουν να υπάρχουν. Θα μεταλλάσσονται ανάλογα με τις ανάγκες της κοινωνίας και τη στόχευση της κάθε εφημερίδας».
Τραϊανός Χατζηδημητρίου, Εκδότης, Έθνος της Κυριακής

ΣΧΕΔΟΝ 1 ΣΤΟΥΣ 2 ΕΛΛΗΝΕΣ ΕΚΤΙΘΕΝΤΑΙ ΣΕ ΤΟΥΛΑΧΙΣΤΟΝ ΜΙΑ ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ
– Περίπου 3.026.000 Έλληνες εκτίθενται σε τουλάχιστον ένα Κυριακάτικο «newsbrand»
– 44% των Ελλήνων διάβασαν τουλάχιστον μία Κυριακάτικη εφημερίδα στο Μέσο Τεύχος ή επισκέφθηκαν τα ομότιτλα websites των τίτλων στο αντίστοιχο διάστημα (7 μέρες)
– Σχεδόν 1 στους 2 Έλληνες εκτίθενται σε τουλάχιστον μία Κυριακάτικη
– 1.420.000 εκτέθηκαν σε έντυπες εκδόσεις, νούμερο που αντιστοιχεί στο 21% των Ελλήνων
– 2.196.000 εκτέθηκαν σε websites*, νούμερο που αντιστοιχεί στο 32% των Ελλήνων
*Η επισκεψιμότητα των ομότιτλων websites από οποιαδήποτε συσκευή (PC, laptop, mobile & tablet) στο διάστημα κυκλοφορίας των έντυπων εκδόσεων.
Πηγή: Focus Bari, Έρευνα BARI S.M.A.R.T. Ι Πανελλήνιος Τύπος, Ιούνιος – Δεκέμβριος 2018.
Κοινό: Άντρες-Γυναίκες,13-74 ετών, Σύνολο Ελλάδας (6.862,1), Δείγμα 8.309.

ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΕΣ ΕΦΗΜΕΡΙΔΕΣ: ΑΠΟ ΤΟ ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΟ ΑΝΔΡΙΚΟ «ESCAPE» ΣΤΗΝ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΔΙΑΔΡΑΣΗ ΜΕ ΤΑ «NEWSBRANDS»
«Πηγαίνοντας 25 χρόνια πίσω, το 1994, στα reports NRS της Focus Bari βρίσκουμε πως το 38% του κοινού πανελλαδικά ήταν σ’ επαφή με τουλάχιστον έναν τίτλο Κυριακάτικων Εφημερίδων: κάθε Κυριακή, ειδικά το αντρικό κοινό, αφιέρωνε περίπου 2,5 ώρες στην ανάγνωση κατά μέσο όρο τριών τίτλων Κυριακάτικων εφημερίδων, κάτι που συχνά αναφερόταν και σαν “διέξοδος-φυγή” του άντρα “πίσω από την εφημερίδα του”! Ήταν η δική του ώρα, όπου μαζί με τον καφέ και την άνετη χαλάρωση της Κυριακής, απολάμβανε να διαβάζει κυρίως πολιτικά, αθλητικά, οικονομικά και απόψεις των αγαπημένων του δημοσιογράφων, ενώ τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας διάλεγαν και κρατούσαν από την εφημερίδα ενότητες και ένθετα με τα δικά τους ενδιαφέροντα.

Σήμερα, σε μια κοινωνία πολλών “ταχυτήτων” όσον αφορά την tech/digital εξοικείωση, βλέπουμε στην πράξη αυτό που προβλέπαμε τουλάχιστον 15 χρόνια πριν: η σχέση με τους αγαπημένους τίτλους παραμένει, και αυτό που έχει αλλάξει είναι το “όχημα” σύνδεσης μαζί τους: ο κάθε τίτλος σήμερα διαθέτει το περιεχόμενό του πολυμορφικά (χάρτινο και ηλεκτρονικό/mobile/social), με αποτέλεσμα το κοινό που σχετίζεται με τουλάχιστον ένα τίτλο Κυριακάτικων “newsbrands” να βρίσκεται στο 44% (ψηλότερο δηλαδή από εκείνο του 1994) με παρόμοιο δημογραφικό προφίλ. Το μόνο που αλλάζει είναι η διάρκεια—από τις 2,5 ώρες βρισκόμαστε σήμερα στα 45 λεπτά κατά μέσο όρο που αφιερώνονται στις “χάρτινες” εφημερίδες την Κυριακή, όμως είναι συνεχής η σχέση διάδρασης με τις digital μορφές, καθώς συμβαίνει “on the go”».
Ξένια Κούρτογλου, Founder & Managing Partner, Focus Bari