Από την άλλη πλευρά, φαίνεται ότι παρόλη την τεράστια ανάπτυξη που γνώρισε την τελευταία διετία, το Native Advertising παραμένει ακόμη σήμερα μία «terra incognita»: Πώς αναδιαμορφώνει συνολικά τη δομή των Publishers; Τι γίνεται με τα ζητήματα διαφάνειας και διαχωρισμού αρθρογραφίας και PR και πώς αποτυπώνεται καλύτερα η αποτελεσματικότητά του; Ακόμη, ποιος είναι ο ρόλος που θα παίξει το Programmatic στην εφαρμογή της Native διαφήμισης σε μεγάλη κλίμακα και πώς διαμορφώνονται οι σχέσεις με τα διαφημιστικά δίκτυα;

Στο πλαίσιο της Advertising Week Europe, τέλη Μαρτίου με αρχές Απριλίου του ’14 στο Λονδίνο, το θέμα που κυριάρχησε ήταν η native διαφήμιση. Η διοργάνωση που εντοπίζει και διερευνά τις πλέον σύγχρονες και υποσχόμενες τάσεις στην επικοινωνία, αφιέρωσε μεγάλο μέρος των εργασιών της σε αυτή τη μορφή, με χαρακτηριστικό παράδειγμα το πάνελ της Yahoo που τιτλοφορήθηκε «The Native Revolution». Τα δεδομένα συνηγορούν ότι πρόκειται πράγματι για μία επανάσταση, παρόλο που αρκετοί επισημαίνουν ότι δεν είναι τίποτε παραπάνω από το παραδοσιακό «publi» των εντύπων, «μεταφρασμένο» στην online εποχή. Αυτή όμως η «μετάφραση», ή καλύτερα «μετάβαση», είναι που κάνει όλη τη διαφορά. Τι είναι όμως τελικά η native διαφήμιση;

«Χαμένοι» στη μετάφραση
Η συζήτηση γύρω από το native advertising δεν είναι καινούργια. Ωστόσο, όσο περισσότερο εξελίσσεται συνολικά η ψηφιακή επικοινωνία, τόσο περισσότερο εμφανείς γίνονται οι δυνατότητές του και τόσο αυξάνει η ανάγκη για τον ορισμό και την τυποποίησή του. Μέχρι στιγμής, δεν υπάρχει ένας, κοινά αποδεκτός ορισμός του τι είναι το native advertising, με publishers, διαφημιζόμενους και agencies να δίνουν αντίστοιχα κατά περίπτωση την ερμηνεία τους. «Σε μεγάλο βαθμό, το τι είναι το native advertising εξαρτάται από ποια πλευρά το βλέπει κανείς, ανάλογα με τη στρατηγική και τους μιντιακούς στόχους του διαφημιζόμενου», αναφέρει ο IAB στο «Native Advertising Playbook».

Όπως επισημαίνεται εκεί, η έλλειψη κοινής συναίνεσης ως προς το τι είναι το native, τροφοδοτεί την σχετικά ανώφελη συζήτηση ως προς το ποια διαφημιστικά formats εμπίπτουν στην κατηγορία ή όχι, αποσπώντας έτσι σημαντική ενέργεια και πόρους από την σημαντικότερη συζήτηση για την αποτελεσματικότητα και τη διαφάνεια στη native διαφήμιση. Το IAB ωστόσο, αποτυπώνει στην ίδια μελέτη 6 βασικούς τύπους διαφημιστικών format που μπορούν να ενταχθούν στην «ομπρέλα» του native: In Feed Units, Paid Search Units, Recommendation Widgets, Promoted Listings, In-Ad with Native Element Units, Custom/”Can’t be Contained”.

Σύμφωνα με τον ορισμό του IAB, όλα αυτά τα formats, είναι αυτά που χρησιμοποιούνται σήμερα περισσότερο στην επιδίωξη ενός στόχου: Στην προσπάθεια προσφοράς επί πληρωμή διαφημίσεων, οι οποίες είναι τόσο συνεκτικές με το περιεχόμενο της σελίδας στην οποία εμφανίζονται, τόσο αφομοιωμένες στο design της και τόσο συνεπείς με τη συμπεριφορά της πλατφόρμας, ώστε ο θεατής να αισθάνεται ότι ανήκουν εκεί. Τα παραπάνω, στοιχειοθετούν έναν γενικό ορισμό για το τι είναι το Native Advertising.

Ο χορός των εκατομμυρίων
Σύμφωνα με πρόσφατο report του eMarketer, η δαπάνη σε native διαφήμιση μόνον στα κοινωνικά δίκτυα, αναμένεται να αυξηθεί από 3,1 δισ. δολάρια, σε 5 δισ. δολάρια ως το 2017. Σύμφωνα επίσης με την εταιρεία Purch, η native διαφήμιση και το content marketing έχουν αρχίσει να αποσπούν budgets ανταγωνιστικά του βασικού digital display. Σε μελέτη που έγινε σε συνεργασία με την Advertising Perceptions, η δαπάνη σε native/sponsored content αναμένεται να τριπλασιαστεί ως το 2015. Η ίδια μελέτη, αναφέρει ότι ο κύριος στόχος των διαφημιζόμενων σε native είναι το branding (71%), με μια ισχυρή πλειοψηφία (65%), να θέτει ως προτεραιότητα τις πωλήσεις και τα conversions.

Οι περισσότεροι διαφημιζόμενοι φαίνεται να προτιμούν native προγράμματα που «ζουν» απευθείας στο περιεχόμενο του site που φιλοξενεί τη διαφήμιση. Σύμφωνα με τα ευρήματα της Purch, το 47% των διαφημιζόμενων είναι εξαιρετικά πιθανό να υλοποιήσουν in-feed χορηγούμενο περιεχόμενο, που καταναλώνεται σε «editorial-like» περιβάλλον, στη σελίδα φιλοξενίας. Μόνον το 28% είναι πιθανό να χρησιμοποιήσουν in-feed καμπάνιες που κάνουν link σε landing page εκτός του site.

Παρόλο όμως που η δαπάνη σε native αναμένεται να τριπλασιαστεί ως το 2015, κάποια κρίσιμα εμπόδια σε αυτή την ανάπτυξη παραμένουν ορατά. Σε αυτά, οι διαφημιζόμενοι συγκαταλέγουν το ανεπαρκές reporting και τα metrics σε επίπεδο ROI (46%), καθώς και τις ανακολουθίες ανάμεσα στην καμπάνια και στα objectives του marketing (38%). Ακολουθεί η δαπάνη σε χρόνο και η δέσμευση πόρων (26%), καθώς και η ανεπάρκεια σε πραγματικά ολοκληρωμένα προγράμματα native (24%).

Κερδίζοντας τον θεατή
Παρόλο όμως που η μέτρηση της αποτελεσματικότητας στη native διαφήμιση δεν έχει ακόμη εξελιχθεί αρκετά, υπάρχουν κάποια δεδομένα που υπογραμμίζουν την αποτελεσματικότητά της, τουλάχιστον σε σχέση με την παραδοσιακή online διαφήμιση. Σύμφωνα με έρευνα του IPG media lab, οι διαφημίσεις native έχουν την ίδια θέαση σε διάρκεια με το editorial περιεχόμενο και είναι πολύ πιθανότερο να γίνουν shared, σε σχέση με κάποιο banner. (32% έναντι 19% των ερωτώμενων). Η ίδια μελέτη, που κυκλοφόρησε τον Μάϊο του 2013 και βασίσθηκε σε τεχνικές eye-tracking με δείγμα 4.770 καταναλωτών, μας λέει επίσης ότι οι καταναλωτές κοιτούν τις native διαφημίσεις 53% συχνότερα σε σχέση με το display.

Η έρευνα κατέγραψε επίσης 25% περισσότερους καταναλωτές να κοιτούν τις in-feed native διαφημίσεις (που είναι και το συνηθέστερο format native), σε σχέση με το display. Ακόμη πιο σημαντικό ίσως όμως είναι το εύρημα που δείχνει τις native διαφημίσεις να ανεβάζουν κατά 18% το ποσοστό πρόθεσης αγοράς και κατά 9% το δείκτη brand affinity, σε σχέση με τα banners. Την άποψη πάντως που λέει ότι το native αναδεικνύεται νικητής στο «bras de fer» με το display, είχαμε ακούσει και στο πλαίσιο του Publishing Conference που πραγματοποίησε το MarketingWeek τον Μάρτιο του ’14 στην Αθήνα. Υψηλόβαθμα στελέχη από την Ελλάδα και το εξωτερικό, τόσο από το χώρο των εκδοτών, όσο και των διαφημιζόμενων και των agencies, συμφώνησαν πολλές φορές ότι το display advertising είναι ουσιαστικά παρελθόν, τα banners φθίνουν και η έμφαση πρέπει να δοθεί στη δημιουργία νέων formats, όπως είναι τo native advertising.

Ο Tony Hallett, Director στη βρετανική Collective Content, ορίζει το native σε άρθρο του στην Guardian ως «υπο-σύνολο του content marketing, που σημαίνει χρήση περιεχομένου για το χτίσιμο εμπιστοσύνης και engagement με δυνητικούς πελάτες». Σύμφωνα με τον ίδιο, το native advertising μπορεί να είναι ένα promoted tweet στο Twitter, ένα suggested post στο Facebook, ή μία από εκείνες της ολοσέλιδες διαφημίσεις ανάμεσα στις σελίδες του Flipboard, όμως συνηθέστερα, έχει να κάνει με τον τρόπο με τον οποίο τα brands συνεργάζονται σήμερα με online εκδόσεις, για να πλησιάσουν το κοινό τους.

Ο T. Hallett όμως, επισημαίνει μια βασική παράμετρο που κάνει τη διαφορά της επιτυχίας στην όλη υπόθεση: «Οι εκδόσεις εκείνες που καινοτομούν στο κομμάτι του native advertising, εξασφαλίζουν συνήθως την υψηλή ποιότητα του περιεχομένου. Δεν θα αναθέσουν απλά (με χρηματικό αντίτιμο εννοείται) την παραγωγή περιεχομένου, αλλά θα δουλέψουν στενά με μεμονωμένους copywriters και marketers, εξασφαλίζοντας ότι το αποτέλεσμα εκπληρώνει κάποια ανάγκη του αναγνωστικού κοινού». Και κάπου εδώ, κρύβεται το μυστικό της επιτυχίας του Native και αναδεικνύεται ο καταλυτικός ρόλος του Publisher.


Ένα παιχνίδι για τους εκδότες
Η συζήτηση για το ποιες ευκαιρίες αλλά και προκλήσεις κρύβει για τους Publishers η Native διαφήμιση, έχει πολλές προεκτάσεις. Στο φεστιβάλ ψηφιακής επικοινωνίας ICEEfest ’14 στο Βουκουρέστι, εκπρόσωποι από μεγάλους εκδοτικούς ομίλους τοποθετήθηκαν σχετικά, ρίχνοντας το βάρος σε μια σειρά διαφορετικών παραμέτρων. Χαρακτηριστική ήταν η άποψη του Charles Yardley της Forbes Media, ο οποίος υπογράμμισε την ανάγκη της αναδιοργάνωσης ολόκληρου του εκδοτικού οργανισμού γύρω από το native, την επαναδιατύπωση των μοντέλων δημοσιογραφίας και διαφήμισης, την εξαιρετική σημασία της διαφάνειας. Όπως είπε, τα «πεδία της μάχης» στον σύγχρονο πόλεμο του native ad εντοπίζονται μεταξύ άλλων στον ανταγωνισμό, στη διαφάνεια, στη δημιουργία του περιεχομένου, στα διαφημιστικά δίκτυα και στο ad buying, στην αξιολόγηση.

Στο πλαίσιο της ίδιας διοργάνωσης, το masterclass που πραγματοποίησε η ThinkDigital με οικοδεσπότη τον Managing Director Άλεξ Καραγιώργη και πανελίστες υψηλόβαθμα στελέχη από εταιρείες όπως OMD, Group M, Vivaki και φορείς όπως ο IAB, στάθηκε ιδιαίτερα στο κομμάτι του native. Οι συμμετέχοντες επεσήμαναν ότι το native γνώρισε τεράστια ανάπτυξη το 2013, συγχρόνως όμως υπάρχει και μεγάλη σύγχυση γύρω από αυτό, με τον καθένα να δίνει τον δικό του ορισμό: «Χρειάζεται να φθάσουμε σε κοινές αποφάσεις όσον αφορά στο τι είναι και ποια είναι τα προϊόντα που υπάρχουν σήμερα εκεί έξω και μπορούν να το αξιοποιήσουν», ήταν ένα από τα συμπεράσματα της συζήτησης. Στα πλεονεκτήματα του native, αναφέρθηκαν η δυνατότητα που δίνει στο διαφημιστικό περιεχόμενο να ενσωματωθεί μέσα στο stream του χρήστη, το πλουσιότερο brand experience που δίνει σε σχέση με τα banners, ενώ στις προκλήσεις, επισημάνθηκαν το «social fatigue» των χρηστών, η ανάγκη για υψηλή ποιότητα, η εφαρμογή του σε μεγάλη κλίμακα, τα ζητήματα διαφάνειας.

Σε διαφορετικό πάνελ εντός του συνεδρίου με συντονιστή τον Κωνσταντίνο Καμάρα από πλευράς IAB, στην ερώτηση σε ποιο νέο μοντέλο με όρους διαφήμισης και παραγωγής εσόδων, θα έπρεπε να επενδύσουν οι εκδότες, η απάντηση ήταν ότι μάλλον, δεν ισχύει το «one size fits all». Εξαρτάται από τη δομή του εκάστοτε Μέσου, τον προσανατολισμό του στο είδος του περιεχομένου, το βαθμό συν-δημιουργίας με τα brands που θέλει να υιοθετήσει. Οι συνομιλητές συμφώνησαν επίσης στην ανάγκη προσοχής όσον αφορά στον τομέα του native advertising για τον διαχωρισμό μεταξύ PR και αρθρογραφίας, την ανάγκη απόλυτης διαφάνειας και τη σημασία σωστής μέτρησης των αποτελεσμάτων.

Εμπιστοσύνη & engagement = διαφάνεια
Στο σημείο αυτό όμως εγείρεται ένα μείζον θέμα, που έχει να κάνει με τη διαφάνεια, με το κατά πόσον δηλαδή δίνεται η δυνατότητα στους θεατές να αντιληφθούν άμεσα και ξεκάθαρα, ότι το περιεχόμενο που βλέπουν έχει ρόλο διαφήμισης. Οι μεγαλύτεροι εκδότες δεν χάνουν ευκαιρία να υπογραμμίζουν ότι φροντίζουν ιδιαίτερα γι’ αυτό, προφυλλάσοντας έτσι την εγκυρότητα του δικού τους editorial περιεχομένου και την εμπιστοσύνη των αναγνωστών στο Μέσο τους, ωστόσο οι επικριτικές φωνές πληθαίνουν διαρκώς. Σε πρόσφατο άρθρο του, ο πρώην δημοσιογράφος των Financial Times, Tom Foremski, ασκεί δριμύτατη κριτική στους NYTimes για την επιλογή τους να περιορίσουν τη σήμανση στο επί πληρωμή περιεχόμενό τους.

Ο ίδιος, επικαλείται τα ευρήματα της μεγαλύτερης έρευνας για τη στάση των αναγνωστών έναντι της native διαφήμισης που πραγματοποίησε πρόσφατα το δίκτυο Edelman, στο πλαίσιο της οποίας ζητήθηκαν οι απόψεις 5.000 αναγνωστών. Στα συμπεράσματά της, η μελέτη συστήνει περισσότερη σήμανση στη native διαφήμιση και συμβουλεύει τους εκδότες να είναι πολύ προσεκτικοί: Η αποτελεσματικότητα της native διαφήμισης εξαρτάται άμεσα από την εμπιστοσύνη που οι αναγνώστες έχουν στο Μέσο που τη φιλοξενεί και το βαθμό εγκυρότητας που του αναγνωρίζουν, εμπιστοσύνη που κλονίζεται σοβαρά όταν οι αναγνώστες δεν είναι σε θέση να διακρίνουν τι είναι διαφήμιση και τι όχι. Σύμφωνα με τον δημοσιογράφο του AdvertisingAge, Michael Sebastian, υπάρχουν σήμερα δεδομένα που υποστηρίζουν ότι η ανοχή των αναγνωστών στη native διαφήμιση βαίνει μειούμενη: Μελέτη του IAB και της Edelman δείχνει ότι μόνον ένα 38% των αναγνωστών πιστεύουν ότι το χορηγούμενο περιεχόμενο προσθέτει αξία σε ένα site γενικής ειδησεογραφίας.

Η εταιρεία Contently, η οποία εξειδικεύεται στο να «συνταιριάζει» brands και συγγραφείς που μπορούν να παράξουν περιεχόμενο native, αναφέρει σε μελέτη της ότι τα 2/3 των ερωτηθέντων δηλώνουν ότι αισθάνονται εξαπατημένοι, μαθαίνοντας ότι ένα άρθρο που διάβασαν ή ένα video που είδαν, ήταν χορηγούμενο από ένα brand. Πάνω από το μισό των ερωτηθέντων, δήλωσαν γενικά ότι δεν εμπιστεύονται το χορηγούμενο περιεχόμενο. Αν εδώ, δεχθούμε ως σωστή την άποψη που λέει ότι ο «άσσος στο μανίκι» της native διαφήμισης είναι ο υψηλός βαθμός «sharing» που εμφανίζει, τότε σίγουρα οι εκδότες οφείλουν να είναι εξαιρετικά προσεκτικοί. Σε άρθρο του Reuters διαβάζουμε: «Η διαφορά ανάμεσα στο sponsored content και στις native διαφημίσεις, είναι ότι οι τελευταίες τείνουν να γίνονται περισσότερο viral. Όταν μια έκδοση όπως το BuzzFeed συνεργάζεται με μια μάρκα όπως η Virgin Mobile, δεν το κάνει για να φτιάξει native περιεχόμενο που απλά θα δουν οι πιστοί αναγνώστες της. Το κάνει με στόχο να το μοιραστούν και να το διαχύσουν σε όλο το διαδίκτυο». Ο βαθμός όμως αυτού του πολύτιμου «sharing», είναι άρρηκτα συνδεδεμένος με το βαθμό εγκυρότητας του Μέσου.

Στο «The Native Advertising Playbook», ο IAB επισημαίνει: «Δεν είναι εφικτό να προταθεί ένας, “one-size-fits-all” μηχανισμός επισήμανσης για κάθε είδος native διαφήμιση. Μπορεί όμως να απαιτηθεί συμμόρφωση όλων στη βασική αρχή που λέει ότι, ανεξάρτητα από το πλαίσιο, θα πρέπει να είναι δυνατό για τον “λογικό” καταναλωτή να μπορεί να διακρίνει ανάμεσα στις native πληρωμένες διαφημίσεις και στο editorial περιεχόμενο του publisher». Σε κάθε περίπτωση, όπως συμβαίνει με όλες τις εξελίξεις στη διαφημιστική αγορά, η καθυστέρηση στην αυτορρύθμιση προκαλεί πάντα την αρνητική εξέλιξη της θεσμικής παρέμβασης που, ήδη, σε αγορές όπως η ΗΠΑ, έχει αρχίσει να δρομολογείται…

Ads go native, and native goes programmatic!
Τα δύο ισχυρότερα «buzzwords» στη διαφήμιση σήμερα, «native» και «programmatic», δεν θα μπορούσαν να μη συναντηθούν κάποια στιγμή. Καθώς η αγορά επενδύει όλο και περισσότερο στη native διαφήμιση, είναι αναπόφευκτη η αναζήτηση τρόπων για την εφαρμογή της σε μεγάλη κλίμακα και σε αυτό το σημείο, το βλέμμα στρέφεται αναγκαστικά στις δυνατότητες του Programmatic. H έρευνα της Purch στην οποία αναφερθήκαμε και προηγούμενα, επισημαίνει ότι το 42% των διαφημιζόμενων θεωρούν ότι θα αγοράζουν προγράμματα native advertising μέσα από πλατφόρμες Programmatic μέσα στους επόμενους έξι μήνες και το 79%, στους επόμενους 12 μήνες.

Σε άρθρο στο Marketing Land, διαβάζουμε ότι τους τελευταίους μήνες όλο και περισσότερες εταιρείες διαφημιστικής τεχνολογίας, ανακοινώνουν την προσφορά προϊόντων που στοχεύουν στο να γεφυρώσουν το native με το programmatic. Από την πλευρά των trading desks των διαφημιστικών, η Vivaki για παράδειγμα παρουσίασε το «Audience on Demand Native», το οποίο εστιάζει στην αγορά native διαφημίσεων με περισσότερο αποτελεσματικό και σε μεγαλύτερη κλίμακα τρόπο. Για τους publishers, η είσοδός τους στο κομμάτι του programmatic κρίνεται ως μονόδρομος και παράλληλα τα έσοδά τους από το native αυξάνονται διαρκώς, που σημαίνει ότι είναι ζήτημα χρόνου να συνδυάσουν αυτά τα δύο. Ο CRO του εκδοτικού ομίλου Forbes, Mark Howard, έχει δηλώσει πρόσφατα ότι οι δύο περιοχές-κλειδιά για την ανάπτυξη, είναι το Native και το Programmatic. Εν τέλει, ο στόχος δεν μπορεί παρά να είναι η γεφύρωση ανάμεσα στην real-time, data-driven διαφήμιση και στο custom-made, διαφημιστικό περιεχόμενο…

Έξι ερωτήσεις για τους marketers
Στο «Native Advertising Playbook», o ΙΑΒ εντοπίζει 6 βασικές περιοχές που οι marketers οφείλουν να εξετάζουν, στην προσπάθειά τους να διασφαλίσουν ότι η native διαφήμιση που έχουν επιλέξει ανταποκρίνεται στα objectives του brand. Συμβουλεύει τους marketers να θέτουν 6 βασικά ερωτήματα:
1. Φόρμα: Πώς ταιριάζει η διαφήμιση στο συνολικό design της σελίδας; Εντάσσεται ή όχι στο activity stream του χρήστη;
2. Λειτουργία: Η διαφήμιση, λειτουργεί όπως και τα άλλα στοιχεία της σελίδας στην οποία έχει τοποθετηθεί; Προσφέρει τον ίδιο τύπο content experience (π.χ. είναι video σε μια σελίδα video, ή μια ιστορία μεταξύ ιστοριών);
3. Αλληλεπίδραση: Πόσο καλά ταιριάζει η «συμπεριφορά» της διαφήμισης, με τη συμπεριφορά του γύρω περιεχομένου;
4. Αγορά και Στόχευση: Είναι εγγυημένη η τοποθέτηση της δαφήμισης σε μια συγκεκριμένη σελίδα, site κ.λπ., ή θα σερβίρεται σε ένα δίκτυο ιστοτόπων; Ποιο είδος στόχευσης είναι διαθέσιμο;
5. Μέτρηση: Ποια metrics χρησιμοποιούνται για την αξιολόγηση της επιτυχίας; (π.χ. views, likes, shares, sale, download, data capture, register).
6. Σήμανση: Είναι ξεκάθαρη και διακριτή η επισήμανση διαφήμισης;

Πηγές
IAB, «Native Advertising Playbook»
IPG Media Lab
Advertising Week Europe
ICEEfest 2014
e-Marketer
Publishing Conference 2014
Silicon Valley Watcher
The Guardian
Advertising Age
Marketing Land
Reuters
WorldStream